واژهی لختان جمع لَخت است که در زبان فارسی به معنای اجزا، تکهها و پارهها به کار میرود. این واژه در منابع معتبر لغت، از جمله فرهنگ برهان قاطع، با همین معنا ثبت شده است و کاربرد آن بیشتر در متون کهن و ادبیات کلاسیک فارسی دیده میشود. بنابراین، لختان به مجموعهای از اجزای جدا از هم یا قطعاتِ یک کل اشاره دارد. در بررسی ساختار واژگانی، لَخت به عنوان اسم مفرد شناخته میشود و با افزودن شناسهی جمع عربی «ـان»، شکل جمع آن ساخته میشود. این شیوهی جمعبندی در زبان فارسی برای برخی از اسمها متداول است و بر تعداد یا تعدّد دلالت میکند. کاربرد این قالب دستوری نشاندهندهی تأثیرپذیری زبان فارسی از زبان عربی در دورههای مختلف تاریخی است.
با توجه به مفهوم این واژه، میتوان آن را در توصیف اشیای تکهتکه شده، اجزای متفرق یا اموری که انسجام خود را از دست دادهاند، به کار برد. امروزه اگرچه استفاده از این واژه در گفتار روزمره کمتر رایج است، اما درک معنای آن برای مطالعه و فهم متون کهن و ادبیات فارسی ضروری به شمار میآید و جایگاه خود را در چارچوب زبان معیار و فاخر حفظ کرده است.