ختانیدن یا ختان، عملی است که در فرهنگها و ادیان مختلف بهعنوان نمادی از پیمان دینی، بهداشت فردی یا سنتی اجتماعی انجام میشود. این عمل که در متون تاریخی و مذهبی نیز به کرات از آن یاد شده، عموماً در میان جوامع مختلف با آداب و تشریفاتی خاص همراه است و در برخی موارد، بعدی معنوی و عبادی دارد. از دیدگاه تاریخی، ختان یکی از کهنترین اعمال جراحی شناخته شده در تمدنهای بشری به شمار میرود که علاوه بر ابعاد دینی، گاه به عنوان نماد ورود به مرحله جدیدی از زندگی نیز در نظر گرفته میشود.
از منظر پزشکی و بهداشتی، ختان دارای فواید متعددی است که از جمله آنها میتوان به کاهش خطر انتقال برخی عفونتهای ادراری و بیماریهای مقاربتی اشاره کرد. سازمانهای بهداشت جهانی در بسیاری از موارد، انجام این عمل را تحت شرایط استریل و توسط افراد متخصص توصیه میکنند. با این حال، انجام ختان باید با رعایت اصول ایمنی و بهداشتی و نیز با درنظرگرفتن حقوق فردی، بهویژه در مورد کودکان، همراه باشد تا از هرگونه عارضه احتمالی پیشگیری شود.
در جامعه امروز، اگرچه ختان در بسیاری از مناطق جهان رواج دارد، اما نگاه به آن در بسترهای فرهنگی و حقوقی متفاوت است. در برخی کشورها، این عمل جزئی از واجبات دینی شمرده میشود و در برخی دیگر، بهعنوان موضوعی مرتبط با سلامت عمومی و حقوق کودکان مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. بنابراین، آگاهی از ابعاد مختلف این عمل، از جمله جنبههای تاریخی، پزشکی و فرهنگی، برای درک کامل جایگاه آن در جهان معاصر ضروری به نظر میرسد.