دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] خلاق المعانی کمال الدین اسماعیل بن عبدالرزاق اصفهانی، از شعراء و قصیده سرایان معروف ایران در قرن هفتم هجری بوده است.
کمال الدّین اسماعیل بن جمال الدّین عبدالرّزاق اصفهانی ملقّب و مشهور به خلاّق المعانی، از شعراء و قصیده سرایان معروف ایران در قرن هفتم هجری است. او نزد پدر شاعر و دانشمند خود و سایر بزرگان آن عصر تربیت شده، و از نوجوانی به سرودن شعر پرداخته، و کم کم آوازه او همه جا را فراگرفته است. او از مریدان شیخ شهاب الدّین عمر سهروردی عارف مشهور آن عصر به شمار می رفته، و اشعاری در مدح او سروده است. از دیگر ممدوحان او حسام الدّین اردشیر، از پادشاهان آل باوند مازندران، اتابک سعد بن زنگی از حکّام فارس، رکن الدّین صاعد بن مسعود، از رؤسای مذهبی اصفهان و جلال الدّین منکبرنی، پادشاه خوارزمشاهی بوده اند. شعرای معاصر اصفهان به کمال الدّین اسماعیل و شعر او علاقه فراوان داشتند، و مدّتی انجمن ادبی خود را که در کتابخانه عمومی فرهنگ در مدرسه چهارباغ برگزار می شد، به نام انجمن کمال نامیده بودند. این شعر از او است: "جان را چو نیست وصل تو حاصل کجا برم•••دل را که شد ز درد تو غافل کجا برم""گفتند برگرفته فلان دل ز مهر تو•••من داوری مردم نادان کجا برم" "گر برکند دل از تو و بردارم از تو مهر•••آن مهر بر که افکنم این دل کجا برم".
اختلافات مذهبی
او در اصفهان، شاهد درگیری های طولانی و کشتارهای فراوان بین شافعیان و حنفیان بوده، و از این درگیری ها که در دو محلّه اصفهان، جویباره و دردشت صورت می گرفته، آزرده خاطر شده، و آنان را نفرین کرده، و سروده است: "تا که دردشت هست و جوباره نیست•••از کوشش و کشش چاره"" ای خداوند هفت سیّاره•••پادشاهی فرست خون خواره""تا که دردشت را چو دشت کند•••جوی خون آورد ز جوباره""عدد کشتگان بیفزاید•••هر یکی را کند دو صد پاره".
وفات
عاقبت، مغولان به اصفهان حمله، و در سال ۶۳۳ق آن جا را تصرّف، و مردم شهر را قتل عام کردند. کمال الدّین هم در دوم جمادی الاوّل ۶۳۵ق به دست مغولان کشته شد. قبر او در محلّه جوباره اصفهان واقع شده است، و متّصل به کنیسه یهودیان است. سال های طولانی قرار بود که آرامگاهی برای او بنا شود. هم چنین مدّتی در جوار سی و سه پل، آرامگاهی برای او ساختند، و قرار بود استخوان های کمال در آن جا دفن شود، و خیابان مجاور آن را کمال اسماعیل نامیدند؛ امّا این کار انجام نشد. سرانجام در سال های اخیر، بنای یادبودی بر روی قبر او بنا کردند.
آثار و تالیفات
...
