دانشنامه اسلامی
امید به آمرزش الهى براى مستضعفان ناتوان از هجرت:«إلاّ المستضعفین من الرّجال والنّسآء والولدن لایستطیعون حیلة ولایهتدون سبیلا • فأولـئک عسى اللّه أن یعفوعنهم وکان اللّه عفوًّا غفورا» مگر آن دسته از مردان و زنان و کودکانی که به راستی تحت فشار قرار گرفته اند، نه چاره ای دارند و نه راهی (برای نجات از آن محیط آلوده) می یابند.•آنها ممکن است خداوند مورد عفوشان قرار دهد و خداوند عفو کننده و آمرزنده است.
نساء/سوره۴، آیه ۹۸- ۹۹.
این استثناء به اصطلاح استثنائى است منقطع، یعنى افراد استثناء شده قبلا در بین جمعیت مستثنامنه نبودند و اگر افراد نام برده یعنى رجال و نساء و ولدان را نخست مستضعف خواند و سپس این تعبیر خود را با جمله بعدى تفسیر کرد، براى این بود که بفهماند افرادى که قبلا مورد بحث بودند ادعاى استضعاف مى کردند، ولى در حقیقت مستضعف نبودند، چون مى توانستند شرائط ز ندگى خود را عوض کنند و خود را از استضعاف رها سازند مستضعف حقیقى این مردان وزنان و کودکانى هستند که نمى توانند خود را از وضعى که دارند رها سازند و اگر بطور مفصل یکى یکى طبقات آنها را برشمرد و فرمود: ( مردان و زنان و کودکان )، براى این بود که حکم الهى را بطور روشن بیان کند و دیگر جاى سوال براى کسى باقى نگذارد.
طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۷۸، ترجمه موسوی همدانی.
ممکن است این سوال پیش آید اگر این افراد براستى معذورند چرا نمى فرماید حتما خداوند، آنها را مى بخشد بلکه میگوید عسی (شاید). پاسخ این سوال همان است که در ذیل آیه ۸۴
نساء/سوره۴، آیه۸۴.
...
