اخلاق پوزیتیویستی

[ویکی فقه] دیدگاه ها در میان نظریه های غیرشناختاری یاتوصیف ناگروانه است. هسته مشترک تمام نظریه هایی که به غیر شناختاری یا توصیف ناگرا موسوم شده این است که احکام اخلاقی، اظهارات یاگزاره هایی نیستند که اوصافی را به افعال، اشخاص یا اشیاء نسبت دهند یا از آنها سلب کنند. براین پایه وقتی شما می گویید دروغگویی بد است نمی خواهید بگویید در عمل دروغگویی ویژگی نهفته است که موجب می شود آنرا از نظر اخلاقی بد کند.
پوزیتیویست ها معتقدند احکام اخلاقی قابلیت توجیه معقول یا از لحاظ عینی معتبر را ندارند. گروهی از پوزیتیوست ها می گویند احکام اخلاقی صرفاً بیان عواطف اند و شبیه الفاظی هستند که برای بیان احساسات دفعتاً بیان می شوند. گروهی دیگر ازآنان معتقدند تمام احکام اخلاقی تغییر یافته اوامراند.
اصل تحقیق پذیری
پوزیتیویست ها معناداری یک گزاره را با معیاری به نام اصل تحقیق پذیری معین می کنند. این اصل رامی توان مهم ترین مدعای پوزیتیویسم دانست. آیر در تبیین این اصل می گوید: بر اساس این آموزه تنها دو دسته از گزاره ها را می توان معنادار دانست.نخست گزاره های تحلیلی یا جملاتی که محمول آنها به گونه ای مندرج در موضوع باشد. این دسته ازقضایا به نحو ضروری صادق خواهند بود هر چند ربطی به واقعیات تجربی نداشته باشند. دیگر قضایای تجربی یعنی جملاتی که بتوان به گونه ای از طریق تجربی وآزمون حسی درستی یا نادرستی آنها را نشان داد. که البته این نوع احکام در نهایت چیزی بیش از یک فرضیه نخواهد بود. زیرا به صورت احتمالی صادق اند زیرا با تجربه نمی توان صدق قطعی گزاره ای رااثبات کرد. بنابراین گزاره هایی که نه تحلیلی هستند و نه از طریق مشاهده عینی تحقیق پذیرندگزاره هایی بی معناهستند.
تحقیق پذیری و احکام اخلاقی
یکی از پیامدهای ویرانگر اصل تحقیق پذیری این بود که متافیزیک با مهمل برابر شد. بنابر این،مباحث الاهیات دینی به طور کلی مهملات هستند.پیامد دیگر این آموزه بی معنایی گزاره های اخلاقی بود. احکام اخلاقی نه از سنخ احکام تحلیلی اند به گونه ای که معنای محمول آنها را بتوان از تحلیل معنای موضوع شان بدست آورد و نه قابلیت تحقیق پذیری تجربی را دارند؛ زیرا هیچ کس حتی شهودگرایان ادعا ندارند جملاتی مانند «راست گویی خوب است»،«باید به عدالت رفتار کرد» و امثال آن، از راه حس و تجربه به دست می آیند. براین پایه نمی توان هیچ جایگاهی برای احکام اخلاقی در نظام فکری پوزیتیویسم منطقی یافت. بر اساس این دیدگاه احکام اخلاقی صدق و کذب پذیر نیستند. بدین دلیل که براساس نظام عام تحقیق پذیری یک حکم ارزشی محض اساساً واجد شرایط گزاره ای معنادار نیست. نتیجه منطقی این دیدگاه این است که اختلاف دو نفر بر سردیدگاه های اخلاقی محال است و حتی اگر من در آغازبگویم کاری درست است و سپس بگویم نادرست است مرتکب تناقض نشده ام زیرا تمام آنچه که من با گفتن واژه های درست و نادرست انجام می دهم ابرازاحساسات اخلاقی خودم است. نه حتی خبر دادن به این که احساسات اخلاقی خاصی دارم.
رویکرد های اخلاق پوزیتیویستی
...

💡 جامعه‌شناسان کلاسیک قرن نوزده هر یک شیوه‌ای متمایز و رویکردی خاص به جامعه و علم جامعه‌شناسی داشته‌اند. نگرش پوزیتیویستی دورکیم، رویکرد تفهمی ماکس وبر، درک دیالکتیک مارکس و چشم‌انداز صورت‎گرای زیمل، هر یک منجر به پارادایم‌های خاصی در حوزهٔ جامعه‌شناسی می‌شوند که در مکاتب جامعه شناختی قرن بیست مشهود است.

💡 کارل پوپر، که در نقد فلسفی خود از دیدگاه پوزیتیویستی مشهور روش علمی استفاده می‌کرد، به این نتیجه رسید که مذاکرات در مورد یک فرضیه، گزاره یا نظریه قابل مشاهده فقط اگر ابطال‌پذیر باشد قبول است.

💡 تصور بازرگان از «تفسیر مدرن» و ضد قشری‌گری متون مقدس تحت تأثیر استاد دوران نوجوانی‌اش ابوالحسن فروغی بود. در واقع او تفسیر مدرن از متون مقدس را همخوان کردن تفکرات دینی با دستاوردهای علوم مدرن می‌دانست. کتاب‌هایی مانند «عشق و پرستش»، «ترمودینامیک در زندگی» و «توحید، طبیعت، تکامل» حاصل تلاش بازرگان برای تفسیر پوزیتیویستی متون معتقدات دینی بودند.

💡 چنین ادعایی دربارهٔ توالی نخست (یا همان توالی رویدادها) صحت دارد. بسیاری افراد به ویژه افراد دارای ذهن پوزیتیویستی بر این تصور بوده‌اند که دست کم توالی دوم (یا همان توالی گزارش رویدادها) باید قطعی و نهایی باشند و بنابراین، گزینه‌ها را به موارد سوم و چهارم محدود میکندد اما اینگونه نیست.

💡 از نظر باشلار، ابژۀ علمی باید ساخته شود و بنابراین، با توجه به اشکال متفاوت علوم پوزیتیویستی، اطلاعات در ساخت و ساز پیوسته‌است. تجربیات و عقلانیت به عنوان دوگانگی یا تضاد در نظر گرفته نمی‌شوند، بلکه مکمل هستند، بنابراین مطالعات پیشینی و پسینی، دلیل یا به عبارت دیگر دیالکتیکی و بخشی از تحقیقات علمی هستند.