ابوذراعه جرجانی. [ اَ ؟ ع َ ی ِ ج ُ ] ( اِخ ) او را ابوذراعه معمری نیز گفته اند. از اوست: اگر بدولت با رودکی نه همسانم عجب مکن سخن از رودکی نه کم دانم اگر بکوری چشم اوبیافت گیتی را ز بهر گیتی من کور بود نتوانم. هر آنکسی که نباشد ز اخترش اقبال بود همه هنر او بخلق نامقبول شجاعتش همه دیوانگی فصاحت حشو سخن گزاف و کریمی فساد و فضل فضول. رجوع به مجمعالفصحاء ج 1 ص 82 شود.
جمله سازی با ابوذراعه ٔ جرجان
اولین بار ابن هیثم در قرن ۱۱ میلادی نظریه تصالب (عوض شدن) اعصاب چشمهای راست و چپ قبل از رسیدن به مغز را بیان کرد و اسماعیل جرجانی در قرن ۱۲ میلادی این نظریه را تکمیل کرد.
گذشته از کاربرد آجر در اسکلت ساختمان، قوسها، پوششها و بالاخره نما سازیها، در زمینه پوشش کفها نیز آجر مورد استفاده فراوان داشتهاست. از پیش از اسلام شاهد کاربرد آجر برای پوشش سطحهای وسیع در کف بناها در داخل و خارج هستیم. در دوران بعد از اسلام در محلهایی چون جرجان حتی در سطحهای بسیار زیاد برای پوشش کف خیابانها ی شهر، آجر مورد استفاده قرار گرفتهاست.
در 23 محرم سنه 169 ه - ق مهدى عباسى در (ماسبذان ) وفات كرد و خلافت بهپسرش موسى ملقب به هادى عباسى كه در آن وقت در جرجان به جنگاهل طبرستان رفته بود، رسيد.
3 / 15 - اى عمر! اتزعم انك تقتلنى و يوليك الدعى بلاد الرى و جرجان، و اللهتتهنا بذلك عهد معهود، فاصنع ما انت صانع، فانك لا تفرح بعدى بدنيا و لا آخرة، وكانى براسك على قصبة يتراماه الصبيان بالكوفة و يتخذونه غرصا بينهم....(113)
به نظر میرسد گویش گرگانی در جرجان قدیم (شهری در نزدیکی گنبد) گویش میشده است و در استرآباد (گرگان فعلی) گویش استرآبادی گویش میشده که هردو گویش چند قرن پیش منقرض شده اند.