مقامس یعنی «رقابت در غواصی» یا «شرطبندی بر میزان فرو رفتن به آب» که هم بیانگر یک فعالیت ورزشی یا تفریحی و هم نوعی شرطبندی است. این واژه نمادی از مهارت، شجاعت و رقابت در محیط‌های آبی است و ریشه‌ای فرهنگی و تاریخی در جوامع وابسته به آب دارد.
واژه مقامس به حالتی اشاره دارد که دو نفر یا چند نفر در انجام عملی مشترک یعنی فرو رفتن به آب، به‌صورت مسابقه‌ای یا رقابتی شرکت می‌کنند. این رقابت شامل غواصی به اعماق آب، ماندن به مدت طولانی زیر آب، یا غوطه‌ور شدن در آب به شیوه‌ای خاص است.
در واقع، مقامس نه تنها نشان‌دهنده یک مسابقه ورزشی یا تفریحی است، بلکه گاهی معنای شرطبندی یا قمار نیز دارد؛ یعنی افراد بر سر این که چه کسی می‌تواند عمیق‌تر یا مدت بیشتری زیر آب بماند، شرط می‌بندند و برنده یا بازنده این شرط تعیین می‌شود.
