رودخانه دنیپر (Dnieper) یکی از بزرگترین و مهمترین رودخانههای اروپای شرقی است که از روسیه سرچشمه گرفته و از بلاروس و اوکراین عبور کرده و در نهایت به دریای سیاه میریزد. این رودخانه با طول تقریبی ۲٬۲۸۵ کیلومتر، چهارمین رودخانه طولانی در اروپا پس از ولگا، دانوب و اورال محسوب میشود
این رودخانه به سه بخش اصلی تقسیم میشود: بخش بالایی که از تپههای والدای در روسیه آغاز میشود، بخش میانه که از کییف در اوکراین عبور میکند، و بخش پایینی که از زاپروژیا تا دهانه رودخانه در دریای سیاه ادامه دارد. این رود با مساحت حوضه آبریز بیش از ۵۰۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع، منابع آبی و زیستی فراوانی را در کشورهای عبوری تأمین میکند.
در دوران باستان، رود دنیپر بخشی از مسیر تجاری جاده کهربا بود و در قرون وسطی به عنوان مرز طبیعی میان سرزمینهای مختلف عمل میکرد. در دوران شوروی، این رودخانه به دلیل ساخت سدهای بزرگ و نیروگاههای هیدروالکتریکی، نقش مهمی در تأمین انرژی و کشاورزی ایفا کرد. در سال ۱۹۸۶، فاجعه چرنوبیل در رودخانه پریپیات، یکی از شاخههای دنیپر، رخ داد که پیامدهای زیستمحیطی و انسانی گستردهای به همراه داشت.
در دوران معاصر، رود دنیپر همچنان به عنوان یک مسیر مهم کشتیرانی و منبع تأمین آب در اوکراین و بلاروس شناخته میشود. با این حال، در جنگها و بحرانهای اخیر، این رودخانه به عنوان یک خط دفاعی و مرز طبیعی در درگیریهای نظامی مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان مثال، در جنگ روسیه و اوکراین، تخریب سد کاخوفکا در ژوئن ۲۰۲۳ باعث سیلابهای گسترده و آلودگی رودخانه با فلزات سنگین شد که تهدیدی جدی برای محیط زیست و جوامع محلی به همراه داشت.
آنها عمدتاً توسط زنان در منطقهٔ میانی رودخانهٔ دنیپر، از جمله مناطق کرانهٔ -چپ و استپ، پوشیده میشدند، اما اوچیپوک در سایر مناطق اوکراین نیز استفاده میشد. گمان میرود که در دورهٔ هتمانات بهوجود آمده باشد. ویژگیهای خاص اوچیپوک از منطقهای به منطقهٔ دیگر متفاوت بود.
این شهر در روزگار شوروی یک «شهر مهندسی» بود و این امر تأثیر بدی بر روی محیط زیست آن گذاشت. دگرگونی اوکراین به سوی اقتصاد بازاری از این نگرانی زیستمحیطی کاستهاست. گرچه زاپوریژیا شهر چندان جذابی بهشمار نمیآید ولی کشتیهای گردشی رودخانه دنیپر برای بازدید گردشگران از جزیره خورتیتسیا در این شهر نیز توقف میکنند.
ولگا، دائوگاوا (دوینای غربی) لوات، مستا، سیاس و دنیپر و دیگر رودخانههای این ناحیه از همین تپه سرچشمه میگیرند. این منطقه در نتیجه تقسیم شده است بین زهکشی حوضههای آبی دریای خزر (ولگا)، دریای سیاه (دنیپر) و دریای بالتیک (مستا و لوات از طریق وولخوف این سیاس از طریق دریاچه لادوگا و رود نوا و دائوگاوا).
بالتها قبیلههایی هندواروپایی بودند که در کرانههای جنوب خاوری دریای بالتیک و در شمال رودهای دنیپر و دائوگاوا و کرانههای خاوری رود ویستولا میزیستند. به دلیل ساختار گیتاشناسانهٔ محل استقرار بالتها که پوشیده از مردابها و دریاچهها بودهاست، این مردمان به نوعی انزوای جغرافیایی دچار شدند که سببشدهاست که برخی ویژگیهای زبان نخستین هندواروپایی در نزدشان باقی بماند.
ایوان سوم ("بزرگ") در طول سلطنت ۴۳ ساله خود، دولت را بیشتر مستحکم کرد و علیه قدرت اصلی رقیب باقی مانده خود، دوکنشین بزرگ لیتوانی مبارزه و تا سال ۱۵۰۳، قلمروی خود را سه برابر کرد. جانشین ایوان، واسیلی سوم نیز از موفقیت نظامی برخوردار بود و اسمولنسک را در سال ۱۵۱۲ از لیتوانی به دست آورد و مرزهای مسکووی را تا دنیپر پیش برد. پسر واسیلی، ایوان چهارم ("مخوف") در سال ۱۵۴۷ تاجگذاری کرد.