غایت حکم

در اصطلاح اصولی، غایت حکم به کلمه‌ای اطلاق می‌شود که بر نهایت استمرار و دوام یک حکم شرعی دلالت دارد. این عبارت، در مقابل غایت موضوع قرار می‌گیرد و به‌عنوان قیدی برای خود حکم محسوب می‌شود، نه برای موضوع آن. وظیفهٔ اصلی آن، مشخص کردن مدت و محدودهٔ زمانیِ اجرای حکم است. در مباحث مربوط به مفهوم غایت، برخی از اصولیان میان غایت موضوع و غایت حکم تمایز قائل شده‌اند. بر اساس این دیدگاه، اگر کلمه‌ای بیان‌کنندهٔ غایت حکم باشد، دارای مفهوم بوده و بر انتفا و پایان یافتن حکم پس از رسیدن به آن غایت دلالت می‌کند؛ برای مثال، اگر گفته شود تا زمان طلوع آفتاب نماز بخوان، واژهٔ «تا» به عنوان غایت حکم، بیان می‌کند که حکم وجوب نماز با رسیدن به آن زمان خاص پایان می‌پذیرد.

در مقابل، اگر کلمه‌ای تنها بیان‌کنندهٔ غایت موضوع باشد، دلیلی قطعی بر دارا بودن مفهوم و دلالت بر انتفای حکم پس از آن وجود ندارد. در این حالت، غایت صرفاً به پایان یافتن موضوع حکم اشاره دارد و نمی‌توان به طور قطع نتیجه گرفت که خود حکم شرعی نیز بلافاصله پس از آن منتفی می‌شود. بنابراین، تشخیص نوع غایت (حکم یا موضوع) نقش تعیین‌کننده‌ای در اثبات یا نفی مفهوم دارد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] غایت حکم به کلمه دلالت کننده بر نهایت استمرار حکم اطلاق می شود.
غایت حکم، مقابل غایت موضوع بوده و عبارت است از غایتی که قید حکم محسوب می شود و استمرار حکم را معین می کند،
← مثال
در بحث مفهوم غایت، برخی بین غایت موضوع و غایت حکم تفصیل داده اند؛ به این بیان که اگر غایت حکم باشد، مفهوم ثابت است و بر «انتفاء الحکم بعد تحقق الغایة» دلالت می کند؛ اما اگر غایت، غایت موضوع باشد، دلیلی بر مفهوم داشتن غایت، وجود ندارد.

جمله سازی با غایت حکم

حکم ازلی دولت و بختش ابدی کرد بخت ابدی را نبود غایت و مقدار
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم
ورژن
ورژن
غلام
غلام
مطاع
مطاع
فراخوانی
فراخوانی