دریای آرال، که در منابع تاریخی با عناوینی چون دریاچهٔ خوارزم، بحر خوارزم و بحیرهٔ خوارزم شناخته می‌شد، یکی از بزرگ‌ترین پهنه‌های آبی داخلی آسیا بود. این دریاچهٔ بزرگ، که در گذشته بخشی از قلمرو اتحاد جماهیر شوروی در جمهوری قزاقستان به‌شمار می‌آمد، در آسیای میانه و ترکستان غربی واقع شده است. در دورهٔ اوج خود، مساحت این دریاچه بالغ بر شصت و شش هزار کیلومتر مربع تخمین زده می‌شد و به دلیل عمق نسبتاً کم (حداکثر ۶۸ متر) و میزان شوری حدود ده درصد، به‌عنوان یک دریاچهٔ شور داخلی طبقه‌بندی می‌گردید. موقعیت ژئوپلیتیک و جغرافیایی آن، این پهنهٔ آبی را به محور مهمی در اکوسیستم و اقتصاد منطقه تبدیل کرده بود.
اهمیت حیاتی دریای آرال به‌واسطهٔ تغذیه از دو رود بزرگ و تاریخی منطقه، یعنی سیحون (سیردریا) و جیحون (آمودریا)، تضمین می‌شد. این دو رودخانه، که حوضهٔ آبریز گسترده‌ای را پوشش می‌دهند، منابع اصلی آب شیرین دریاچه بودند و تعادل زیست‌محیطی آن را حفظ می‌کردند. این ویژگی، دریای آرال را به یک مرکز مهم برای شیلات و منبع تأمین معیشت جوامع محلی اطراف تبدیل کرده بود. افزون بر این، وجود این دریاچه تأثیر قابل‌توجهی بر اقلیم مناطق مجاور داشت و به تعدیل دمای هوا و افزایش رطوبت کمک می‌کرد.
با این حال، در دهه‌های اخیر، دریای آرال به دلیل اجرای طرح‌های گستردهٔ آبیاری در دوران شوروی برای کشت محصولات آب‌بر مانند پنبه، دچار یکی از بزرگ‌ترین فجایع زیست‌محیطی تاریخ شد. انحراف گستردهٔ آب رودخانه‌های سیحون و جیحون، منجر به کوچک‌شدن بی‌سابقهٔ مساحت دریاچه و افزایش شدید شوری آن گردید. امروزه، بخش اعظم این پهنهٔ آبی به صورت صحرای آرال قوم درآمده و این بحران، پیامدهای ویران‌کننده‌ای چون توفان‌های نمکی، بیابان‌زایی گسترده و از بین رفتن کامل حیات آبزی و معیشت مردم محلی را به‌دنبال داشته است، به طوری که این دریاچه به نمادی از مدیریت نادرست منابع آب در جهان تبدیل شده است.
