«گونههای تفسیر پیامبر» به روشها و شیوههایی گفته میشود که پیامبر اسلام (ص) برای توضیح و روشن ساختن مفاهیم قرآن به کار میبرد. بسیاری از آیات قرآن اجمالی و کلی هستند و جزئیات عملی در آنها ذکر نشده است. تفسیر پیامبر نقش تکمیلی داشت و باعث میشد مؤمنان نحوه عملی اجرای احکام و آموزههای دینی را در زندگی روزمره درک کنند.
تفسیر پیامبر معمولاً به شکل توضیح عملی احکام بود، مانند نماز، زکات، حج و سایر دستورات عبادی و اجتماعی. به این معنا که قرآن حکم کلی را بیان میکرد و پیامبر جزئیات آن را روشن میساخت؛ مانند تعداد رکعات نماز، مقدار زکات یا مراحل طواف. این نوع تفسیر، جنبه آموزشی و راهنمایی عملی برای مسلمانان داشت و آنان را قادر میساخت آیات را به درستی در زندگی پیاده کنند.
شیوه تفسیر پیامبر علاوه بر روشنکردن جزئیات، جنبه تربیتی و هدایتی نیز داشت. این تفسیرها نمونه عملی و مستقیم از اجرای احکام الهی بود و موجب انسجام جامعه اسلامی میشد. همچنین، سیره پیامبر به عنوان مرجع تفسیر عملی، در سنت و روایات اهل بیت ادامه یافت و نسلهای بعدی توانستند بر اساس آن، فهم دقیق و صحیحی از قرآن پیدا کنند.