انتقامجویی منافقان در قرآن به رفتار کسانی اشاره دارد که پس از ایمان آوردن، با بهرهمندی مسلمانان از تفضّلات مادی و معنوی خدا و رسول، به جای شکرگزاری و همدلی، حسادت و کینهتوزی میکنند. این افراد، علیرغم دریافت نعمتها و فرصتهای الهی، در دل به نادیده گرفتن و آسیب رساندن به مؤمنان میاندیشند و آرزو دارند آنچه دیگران به دست آوردهاند، نصیب خودشان میشد. قرآن کریم این رفتار را نشانه عدم صداقت در ایمان و سوءظن به نعمتهای الهی میداند و آن را شدیداً محکوم میکند.
منافقان با چنین روحیهای، نه تنها در گفتار، بلکه در عمل هم دشمنی خود را نشان میدهند و با نقشهچینی و توطئهگری، تلاش میکنند به مؤمنان آسیب برسانند. قرآن کریم با بیان این نکته که آنان تنها به سبب نعمتها و فضل الهی نسبت به مؤمنان کینه دارند، هشدار میدهد که این رفتار نتیجهای جز عذاب الهی در دنیا و آخرت ندارد و افرادی که توبه نکنند، راهی برای مصونیت و پشتیبانی نخواهند داشت.
در رویکرد فقهی و تفسیری، این مفهوم نشاندهنده اهمیت اخلاص در ایمان و شکرگزاری نعمتها است. بهرهمندی از مواهب الهی نباید موجب حسادت و دشمنی نسبت به دیگران شود، بلکه باید زمینه ساز همبستگی، تعاون و همدلی میان مؤمنان گردد. انتقامجویی منافقان، نمونهای از رفتار ناسالم انسانی است که قرآن آن را با صراحت منع کرده و مؤمنان را به دوری از چنین صفات منفی فراخوانده است.