مفهوم امضا و تأسیس به عنوان یک ملاک بنیادین در طبقه‌بندی گزاره‌ها و احکام دینی مطرح می‌شود و اساس آن بر تمایز میان آموزه‌هایی است که پیش از ظهور دین جدید (اسلام) وجود داشته‌اند و آن‌هایی که برای اولین بار در بستر دین جدید بنیان‌گذاری شده‌اند. در معنای لغوی، تأسیس به معنای آغازیدن، بنیان نهادن و ایجاد چیزی نو است، در حالی که امضا به مفهوم تأیید، رسمیت بخشیدن و اجرای یک تصمیم یا حکم موجود به کار می‌رود. این دو مفهوم، به ویژه در علوم اسلامی، کاربردی تخصصی یافته‌اند و مبنای تمایز میان رویکردهای مختلف در استنباط احکام قرار می‌گیرند.
کاربرد اصطلاحی تأسیس در علوم اسلامی
واژه تأسیس فراتر از معنای لغوی خود، در رشته‌های مختلف علمی از جمله هیئت و نجوم، عروض، کلام، فقه و اصول، دارای اصطلاحاتی خاص گردیده است. مهم‌ترین و رایج‌ترین کاربرد اصطلاحی آن در حوزه فقه و اصول است که در تقابل با مفهوم تأکید قرار می‌گیرد. در این دانش‌ها، تأسیس به وضع و ارائه یک مفهوم یا حکم جدید اطلاق می‌شود که پیش از آن به صورت صریح وجود نداشته است؛ این در حالی است که تأکید به معنای تکرار و بیان مجدد همان مضمون پیشین به شکلی دیگر است. این تمایز ریشه‌دار، نشان‌دهنده دقت نظر فقها و اصولیون در تشخیص نوآوری‌های شارع در مقابل تصدیق رویه‌های موجود است.
