ارتجاع قوم ثمود

رسول خدا(ص ) در جنگ تبوك با همراهان خود در سرزمين حجر و در كنار ويرانه هاى قومثمود فرود آمد. اصحاب آن حضرت از همان چاهى آب برداشتند كه قوم ثمود برمى داشت.آنها آب كشيدند و نوشيدند و براى غذا، خمير كردند و گوشت در ديگها ريختند و بر آتشنهادند. رسول خدا(ص ) چون از ماجرا باخبر گرديد، فرمان داد تا ديگها را واژگونكردند و خميرها را به شتران خورانيدند. سپس فرمان داد تا حركت كنند و در كنار چاهى،كه ناقه صالح از آب آن مى نوشيد، فرود آيند. همچنين آن حضرت فرمان داد كسى درمنازل آن قوم، كه مورد خشم خداوند قرار گرفته اند، وارد نشود و فرمود از آن مىترسم كه بر شما نيز همان رود كه بر آنها رفته است. (85)

و بنابراين، در جمله مورد بحث از هر دو حجت قوم ثمود جواب داده شده و عذر جناب صالحرا در آن ملامتى كه از وى مى كردند موجه ساخته است.

از بـقـيـه داسـتـان صـالح كـه در صـفـحات آينده مى خوانيد، معلوم مى شود كه اندك اندكافراد بيشترى به صالح ايمان آوردند و آن حضرت عظمتى ميان قوم ثمود پيدا كرد.

و هيچ چيزى ما را از فرستادن آيات و معجزات (مورد درخواست مردم ) بازنداشت، جز اينكه امّت هاى پيشين آنها را تكذيب كردند (وهلاك شدند). ما به قوم ثمود ماده شترى داديم كه روشنگر (اذهان مردم ) بود، امّا به آن ستم كردند و ما معجزات (درخواستى ) را نمى فرستيم مگر براى بيم دادن.

بعضى او را از اولاد هود و ماءموريت او را هدايت باقيمانده قوم ثمود دانسته اند.

احـتـمال اول اين كه: به قول بعضى ها مصدر باشد كه در اين صورت معناى آيه اين مىشود كه: قوم ثمود انذار پيامبرشان صالح (عليه السلام ) را تكذيب كردند.

از تو چونان برآورند دمار که ز قوم ثمود روز شمار

ولى قوم ثمود، آن حيوان را كشتند، صالح اعلام كرد كه بيش از سه روز زنده نخواهيدماند، در اين سه روز هر تمتعى كه ميخواهيد ببريد كه عذابى كه در راه است قضايى استحتمى و غير قابل تكذيب.(65)

در آيات مورد بحث نيز همين عكس العمل را مشركان قوم ثمود در برابر صالح نشان دادند.

و قوم ثمود و قوم لوط و اهل ايكه كه آنها دسته ها بودند (13).

همچنان قوم عاد و قوم ثمود چه نکردند آن گروه حسود

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم به على (عليه السلام ) فرمود:سنگدل ترين افراد اقوام نخستين كه بود؟ على (عليه السلام ) در پاسخ عرض كرد: آنكسى كه ناقه قوم ثمود را به هلاكت رساند پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:راست گفتى. اينك بگو شقى ترين افراد اقوام اخير چه كسى است ؟ على (عليه السلام )گفت: نمى دانم اى رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم حضرت فرمود: كسى كهشمشير را بر اين نقطه از سر تو وارد مى كند (و اشاره به قسمت بالاى پيشانى آنحضرت كرد).(115)