دانشنامه اسلامی
اخبار توقف، اخباری است که مضمون آنها دستور به توقف و درنگ در ارتکاب شبهات می باشد و به آنها بر وجوب احتیاط استدلال شده است.
نحوه دلالت بر احتیاط
بعضی از این اخبار، به دلالت مطابقی بر وجوب احتیاط دلالت دارد، مانند:«لا تجامعوا فی النکاح علی الشبهة و قِفوا عند الشبهة؛از آمیزش در ازدواجی که در آن شبهه وجود دارد پرهیز کنید و در هنگام برخورد با شبهه توقف نمایید». بعضی دیگر از این اخبار، به دلالت التزامی، بر توقف و وجوب احتیاط، دلالت دارد، مانند:«قال ابوعبدالله (علیه السلام):انه لا یسعکم فیما ینزل بکم مما لا تعلمون الا الکفّ عنه و التثبّت و الرد الی ائمة الهدی؛ هنگامی که به مسئله ای برخورد نمودید و حکم آن را نمی دانید، در انجام آن آزاد نیستید، بلکه باید از آن اجتناب نمایید و درباره آن تحقیق نموده و حکم آن را از ائمه معصومین(علیهم السلام) سؤال کنید».
علت توقف در شبهات
در بعضی از این روایات، علت توقف چنین ذکر شده است:«فان الوقوف عند الشبهات خیر من الاقتحام فی الهلکات؛ به درستی که توقف در هنگام برخورد با شبهه، از افتادن در هلاکت بهتر است».البته به این اخبار، از سوی معتقدان به برائت، پاسخ هایی داده شده است. از جمله این که:در شبهات بدوی، ادله عقلی و نقلی دلالت کننده بر اصالت برائت وجود دارد که با توجه به آنها، ارتکاب مشتبهات از مصادیق القای در هلاکت نیست.از دیدگاه دیگر، می توان گفت:اخبار توقف، اخباری است که در مورد تعارض دو خبر وارد شده و حکم به لزوم توقف و عدم اخذ به هر دوی آنها می کند.
صور نقل اخبار توقف
...
