دانشنامه اسلامی
وی فرزند حاج سیدمحمد بود و در ۱۲۸۲ ش در زنجان متولد شد و در همانجا پرورش یافت و تحت نظر در خود مقدمات علوم را فراگرفت و در ۱۳۰۶ به حوزه علمیه قم وارد شد و به ادامه تحصیل مشغول گردید. زنجانی پس از فوت پدر خود به زنجان بازگشت و مرجع حل و فصل امور مردم گردید.
فعالیت های سیاسی
پس از اشغال بخش هایی از شمال کشور توسط ارتش شوروی در جریان جنگ جهانی دوم و ادامه تصرف آذربایجان تا نزدیکی های قزوین به وسیله فرقه دموکرات آذربایجان، وی به تهران کوچید و به مبارزه خود علیه آن فرقه ادامه داد.با شروع نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران، او از حامیان مؤثر این نهضت و از طرفداران جدی و باثبات دولت ملی دکتر مصدق بود و با کمک حاج سید علی رضوی (صدرالحفاظی) رئیس حوزه علمیه تهران به مبارزه علیه رژیم و طرفداری از دکتر مصدق ادامه می داد. در این سال ها وی چند بار با دکتر مصدق و آیت الله کاشانی جداگانه دیدار و گفتگو کرد تا شاید روابط سرد فزاینده میان آن دو را بهبهود بخشد.پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دکتر مصدق که به محاکمه او و برخی یارانش انجامید، آیت الله زنجانی در تعیین وکلای مدافع و رایزنی با آنان، شرکت فعال داشت و خود، حق وکالت آنها را با فروش باغ شخصی بزرگی که در زنجان داشت، پرداخت. وی از بنیان گذاران جلسات شورای مرکزی نهضت مقاومت ملی بود که این شورا غالباً در منزل وی تشکیل می گردید و به کمک و همراهی عده ای از یاران دکتر مصدق این نهضت تا اوایل دهه ۱۳۴۰ همچنان ادامه داشت. آیت الله زنجانی، مردی خیر و نیکوکار بود و به خانواده های مستمند مسلمان و حتی غیر مسلمان و نیز برخی خانواده های زندانیان سیاسی بی سرپرست، به دور از چشم فرمانداری نظامی، کمک هالی مالی و مادی می کرد.
دوران محکومیت
زنجانی به دلیل مبارزات پیگیرش علیه رژیم سلطنتی چند بار توقیف و زندانی گردید. یک بار با دکتر حسین فاطمی، وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق، هم بند و زندانی بود که با وی روابط محرمانه و مفصلی برقرار کرد و یادداشت های زیادی رد و بدل نمود. در ۱۳۴۶ که دکتر مصدق در تبعیدگاه خود در احمدآباد درگذشت، آیت الله زنجانی به همراه جعمی از یاران دکتر مصدق بلافاصله به آنجا رفتند و او را غسل داده، کفن کرده و به خاک سپردند. آیت الله زنجانی در انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ فعالیت چشمگیری نداشت و معتقد بود که برای اصلاح امور مردم، روحانیون فقط با نظارت دقیق و مؤثری داشته باشند.
وفات
...
