ایتاخ، غلام ترک‌تبار خلیفه معتصم عباسی، از چهره‌های تأثیرگذار در دستگاه خلافت عباسی به‌شمار می‌رفت. او که اصالتاً به ترکان خزری منسوب بود، کار خود را از آشپزخانه‌ای در خدمت سلام بن ابرش آغاز کرد و سپس توسط معتصم خریداری شد. به تدریج، با نشان دادن شجاعت و کاردانی، مورد توجه خلیفه قرار گرفت و به یکی از فرماندهان برجسته نظامی در دوران معتصم و دو خلیفه پس از او، واثق و متوکل، تبدیل شد.
در دوران فرماندهی، ایتاخ نقش محوری در سرکوب شورش‌های داخلی ایفا کرد. از مهم‌ترین مأموریت‌های وی می‌توان به یاری‌رسانی به افشین در مقابله با قیام بابک خرمدین در آذربایجان، سرکوب شورش کردان در موصل و فرماندهی نبرد عموریه علیه امپراتوری روم اشاره کرد. همچنین، وی مسئولیت هدایت لشکریان مغربی و ترک را بر عهده داشت و در نهایت، به پاس خدماتش در سال ۲۲۵ قمری به امارت یمن منصب شد.
ایتاخ در دوران خلافت واثق، به قدرت بیشتری دست یافت و اداره مناطق مهمی مانند خراسان، سند و نواحی دجله به او سپرده شد. علاوه بر این، وی به عنوان حاجب خلیفه انتخاب شد و نقش اجرای احکام و مجازات مخالفان را بر عهده گرفت. به دلیل مسئولیت او در انتقام‌گیری از دشمنان خلفا، برخی مورخان از او با عنوان شمشیر انتقام خلفا یاد کرده‌اند.
