همان طور كه در تعابير عارفان، حكيمان و متالهان اسلامى آمده است كهرسول گرامى اسلام هر چند به حسب ظاهر فرزند آدم ابو البشر است ولى به حسب معناپدر اوست؛ زيرا در وى معارف و كمالات برترى است كه شاهد پدرى او نسبت بهحضرت آدم عليه السلام خواهد بود، كه نمونه اى از اين طرز تفكر عرفانى در اشعارابن فارض مصرى آمده است:
5. دومين پسر صدر المتالهين نظام الدين احمد دانشمندى اديب و حكيمى متاله و شاعرى عارفاست است كه در سال 1031 در شهر كاشان به دنيا آمد و در رجب 1074 وفات يافت. وىكتابى به نام مضمار دانش به زبان فارسى دارد.(589)
گرچه خلافت كمال سامى انسان است، ليكن براى وىكمال برتر از آن يافت مى شود كه آن كمال به مثابه قله هرم حى متاله، يعنى انسانالعين و عين الانسان و مظهر اسم اعظم است و آن استغراق در توحيد ناب است.
