💡 شيخ حر تنها مرد تتبع، تحقيق و نگارش نبود بلكه در تدريس و تربيت شاگردان ازمردان موفق زمان خود به شمار مى رفت. محل تدريس او در مشهد مقدس، صحن حضرت ثامنالائمه بود. گرچه به درستى از عدد شاگردان شيخ اطلاعى در دست نيست. از مكان وگفتار هم عصران شيخ اينچنين به نظر مى آيد كه درس شيخ يكى از با شكوه ترينكلاسهاى درس در عصر وى بوده است.
💡 باورها بر این است که این اصطلاح را تورستین وبلن (۱۸۵۷–۱۹۲۹) یک جامعهشناس آمریکایی ابداع کردهاست. یکی از هم عصران ولبن، مورخ مشهور، چارلز آ. بیرد، تصویری درخور از جبرگرایی ارائه دادهاست. «فناوری در چکمههای هفت متری از یک نبرد انقلابی بیرحمانه به نبردی دیگر میرود، و همهٔ صنایع و کارخانجات قدیمی را نابود میکند، و با سرعتی رعبآور فرایندهای تازهای را عرضه میدارد.»
💡 حجاج دولتمردی بسیار توانا و با استعداد ولی ظالم، خشن و بسیار سختگیر بود. او که همواره به دل هم عصران خود ترس میانداخت، تبدیل به شخصیتی عمیقاً بحثبرانگیز و موضوع دشمنی زیاد در میان نویسندگان بعدی طرفدار عباسیان شد که آزار و اذیت و اعدامهای دسته جمعی را به او نسبت دادند.