صورت ذهنی

خرافه، اعتقاد، نیمه‌اعتقاد یا عملی که ظاهراً هیچ ماده منطقی برای آنها وجود ندارد. کسانی که از این اصطلاح استفاده می‌کنند دلالت بر این دارند که دارای دانش یا شواهد برتر برای اعتقادات علمی، فلسفی یا مذهبی خود هستند. یک کلمه مبهم، احتمالاً نمی‌تواند جز به صورت ذهنی مورد استفاده قرار گیرد. با در نظر گرفتن این صلاحیت، خرافات را می‌توان تقریباً به عنوان مذهبی، فرهنگی و شخصی طبقه‌بندی کرد.

لمرت در سال ۱۹۵۱ نوشت: «اعمال فرد به صورت ذهنی تکرار و سازماندهی می‌شود و به نقش‌های فعال تبدیل می‌گردد و معیار اجتماعی برای اعطای موقعیت می‌شود… زمانی که فرد شروع به استفاده از رفتار انحرافی یا نقشی مبتنی بر آن به عنوان وسیله دفاع، حمله یا تطبیق با مسایل آشکار و پنهان ایجاد شده در نتیجه واکنش جامعه به او به‌کارگیری می‌کند، انحراف ثانویه شکل گرفته است.»

برای این کار، قوسی به ستاره ژوبین‌دار رسم کنید. در آسمان شب به سمت شمال شرقی نگاه کنید، صورتواره آبگردان بزرگ را پیدا کنید، هنگامی که آب‌گردان بزرگ را می‌بینید متوجه می‌شوید که دو قسمت دارد: کاسه و دسته. سپس، به صورت ذهنی، خطی خیالی به صورت منحنی در دستگیره آبگردان بزرگ امتداد دهید تا زمانی که به ستاره نارنجی روشنی برسید: قوس را تا رسیدن به ستاره ژوبین‌دار امتداد دهید.

مطهری در نقد معرفت‌شناسی مارکسیسم معتقد بود که ادراک امری مادی نیست و مغز فقط یک ابزار است و عمل ادراک به وسیله روح غیرمادی صورت می‌گیرد. او همچنین معتقد بود که پل ارتباطی میان ذهن و خارج ماهیت است و مفاهیم ذهنی آثار مصادیق خارجی را ندارند. به‌طور مثال اگر جسم خارجی دارای حرکت است نیازی نیست که صورت ذهنی آن هم متحرک باشد. حرکت لازمه وجود خارجی است، نه وجود ذهنی.

مارکس نقطه قوت ماتریالیسم فویرباخ را در این می‌داند که او واقعیت جهان را مستقل از ذهن توضیح می‌دهد اما نکته این جاست که وی واقعیت و جهان محسوس را صرفاً به صورت ذهنی می‌فهمد و نه به صورت فعالیت محسوس بشری. به نظر مارکس ماتریالیست‌هایی همچون فویرباخ به صورت ایستا به واقعیت‌های جهان نگاه می‌کنند.