صورت حجت، که به معنای ساختار تالیفی استدلال است، شامل قیاس، استقرا و تمثیل می‌باشد. حجت یا استدلال غیرمستقیم از دو بخش مادی و صوری تشکیل شده است. بخش صوری به ساختار یا هیئت تالیفی دلیل اشاره دارد و به سه نوع تقسیم می‌شود: قیاس، استقرا و تمثیل. بخش مادی نیز شامل قضایایی است که مقدمات استدلال را شکل می‌دهند و به هشت دسته تقسیم می‌شوند: یقینیات، مشهورات، مسلمات، مقبولات، مظنونات، مخیّلات، وهمیات و مشبّهات. حجت به معنای برهان قاطع یا استدلال معتبر است که در مباحث و مناقشات برای اثبات یک نظر یا ادعا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این واژه از ریشه حَجَج به معنای دلیل، برهان یا استدلال نشأت گرفته و در زبان عربی و قرآن نیز به کار رفته است. به طور ساده، حجت به معنای دلیلی است که می‌تواند مخاطب را قانع کرده و بر صحت یک ادعا یا نظر تأکید کند. حجت لزوماً به معنای اثبات قطعی یا حقیقت نیست، بلکه روشی برای استدلال و بیان دیدگاه‌ها به شمار می‌آید. در علوم مختلفی مانند کلام، فلسفه و حقوق، حجت به عنوان دلیلی که قادر به اثبات یک ادعا باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صورت حجت
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] صورت حجت، به معنای هیئت تالیفی استدلال، شامل قیاس و استقرا و تمثیل است.
حجّت یا استدلال غیر مباشر، دو جزء مادی و صوری دارد. جزء صوری، همان صورت یا هیئت تالیفی دلیل است و سه قسم دارد: قیاس، استقرا و تمثیل. جزء مادی، همان قضایایی است که مقدمات استدلال را تشکیل می دهند و هشت صنف دارند: یقینیات، مشهورات، مسلمات، مقبولات، مظنونات، مخیّلات، وهمیات و مشبّهات.
