اشارهگر یا شاخص در اصل به بخشی از ساعت آفتابی اطلاق می‌شود که با ایجاد سایه، حرکت خورشید در آسمان را نمایش می‌دهد و امکان سنجش دقیق زمان را فراهم می‌سازد. این مفهوم که ریشه در اخترشناسی باستان دارد، به‌عنوان ابزاری برای رصد نجومی شناخته می‌شود. قدیمی‌ترین شاخص شناخته‌شده، یک چنگک رنگ‌شده متعلق به ۲۳۰۰ سال پیش از میلاد در چین است و معرفی این ابزار به یونانیان را به آناکسیماندروس (۶۱۰–۵۴۶ ق.م) نسبت می‌دهند.
در ریاضیات، این اصطلاح گسترش معنایی یافته است. اوینوپیدس از عبارت شاخص‌وار کشیده‌شده برای توصیف خط عمود استفاده کرد و پس از آن، ابزاری به شکل L (مانند گونیا) برای ترسیم زاویه‌های قائمه به کار رفت. این شکل پایه‌ای برای درک الگوهای افزایشی بین اعداد مُصور، از جمله اعداد مربع و مثلثی، شد. اقلیدس نیز این مفهوم را به سطوح مستوی تعمیم داد و هرون اسکندرانی و ثاون ازمیری آن را به عنوان عاملی تعریف کردند که با افزوده شدن به یک عدد یا شکل، نمونه‌ای مشابه از همان گونه ایجاد می‌کند. در حوزه فناوری، دستگاه اشارهگر به عنوان یک سخت‌افزار ورودی شناخته می‌شود که امکان کنترل و جابه‌جایی نشانگر ماوس در رابط‌های گرافیکی رایانه را فراهم می‌کند. این ابزار به کاربران اجازه می‌دهد تا اشیا، نمادها و متون روی صفحه را انتخاب و مدیریت کنند و نقش محوری در تعامل انسان با رایانه ایفا می‌کند.