کتاب الکواکب‌الدریة شرح علی متممة‌الأجرومیة تألیف شیخ محمد بن احمد بن عبدالباری اهدل، از عالمان سده سیزدهم هجری، شرحی است بر کتاب متممة‌الأجرومیة نوشته حطاب. کتاب متممة‌الأجرومیة خود، شرح و بسطی بر متن پایه‌ای المقدمة‌الأجرومیة اثر ابن‌آجروم صنهاجی در علم نحو عربی است. اهمیت فراوان متن اصلی الاجرومیه موجب شده است تا شارحان بسیاری به تفسیر و تکمیل آن بپردازند که از جمله برجسته‌ترین آنها، شرح حطاب با عنوان متممة‌الأجرومیه است. این شرح علاوه بر تبیین مباحث الاجرومیه، با افزودن موضوعاتی چون باب اشتغال، اسمای عاملی، تنازع، تعجب، عدد و وقف، گسترش چشمگیری در محتوای کتاب ایجاد کرده است.
الکواکب‌الدریة که در دو جلد تدوین شده، به‌صورت شرحی مزجی بر متممة‌الأجرومیه ارائه شده است. در این اثر، عبارات اصلی مصنف در بخش بالای صفحه آمده و سپس بخش‌های برگزیده به شکلی تلفیقی و دقیق شرح داده شده‌اند. در پایان جلد دوم نیز، کتابی با عنوان منحة‌الواهب‌العلیة شرح شواهد الکواکب‌الدریة اثر علامه عبدالله یحیی شعبی گنجانده شده که به تبیین شواهد و مثال‌های شعری و قرآنی پرداخته است. این مجموعه با مقدمه‌هایی از چندین عالم و ادیب برجسته آغاز می‌شود که همگی بر اهمیت و غنای محتوایی کتاب منحة‌الواهب تأکید کرده‌اند.
از ویژگی‌های بارز این شرح، استفاده از شواهد قرآنی و شعری مناسب، اشاره به اختلاف‌نظرهای نحوی میان مکاتب بصره و کوفه و نیز بین تمیمیون و حجازیون، و همچنین رعایت سطح علمی مخاطبان در طرح مباحث اختلافی است. فهرست‌های جامع مطالب، ابیات و شواهد در انتهای جلد دوم ارائه شده که دسترسی به محتوای کتاب را برای پژوهندگان و دانش‌پژوهان تسهیل می‌کند. این اثر، نمادی از تداوم سنت شرح‌نویسی در حوزه علوم ادبیات عربی و نشان‌دهنده عمق و گستردگی مباحث نحوی در میراث اسلامی است.
