مسجدالنبی یا مسجد نبوی، که بهعنوان مسجد رسولالله نیز شناخته میشود، در مرکز شهر مدینه واقع شده است. این مسجد مقدس توسط پیامبر اسلام (ص) بنا نهاده شد و در طول تاریخ، بارها مورد بازسازی و توسعه قرار گرفته است. آرامگاه مطهر پیامبر اکرم (ص) در این مکان قرار دارد و همچنین محراب، منبر و روضهی شریفه که نمازگزاران در آن به عبادت میپردازند از بخشهای مهم مسجد بهشمار میروند. مسجدالنبی در معماری خود دارای چهار مناره و چندین درب ورودی است.
بر اساس سفرنامهی ناصرخسرو در سدهی پنجم هجری، مساحت مسجد در آن دوره بهاندازهی مسجدالحرام توصیف شده و حجرهی پیامبر (ص) در کنار منبر واقع بوده است. در سمت چپِ روی به قبله، مقبرهای پنجضلعی با دیوارهایی بین ستونهای مسجد وجود داشته و برای محافظت، نردههای تزئینی و دامهایی برای جلوگیری از ورود پرندگان نصب شده بود. همچنین فضایی به نام روضه که از سنگهای مرمر ساخته شده بین مقبره و منبر قرار دارد و بنا بر روایات، از باغهای بهشت شمرده میشود. در باور شیعیان، این مکان مدفن حضرت فاطمهی زهرا (س) نیز معرفی شده است.
مساحت اولیهی مسجد نبوی در زمان پیامبر (ص) و صحابه، حدود ۲۴/۵ متر مربع بود که پس از گسترشهای پیاپی تا سال ۱۳۷۰ ه.ق به ۱۰٬۳۰۳ متر مربع افزایش یافت. سپس دولت عربستان سعودی بین سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۵ ه.ق با هزینهای حدود ۵۵ میلیون ریال سعودی، بازسازی اساسی و توسعهی دیگری انجام داد که مساحت کل مسجد به ۱۶٬۳۲۶ متر مربع رسید. این مسجد در حال حاضر دارای ۷۰۶ ستون، ۶۸۹ طاقنما، ۹ درب و ۴۴ پنجره است. ستونها و پایههای دیوارها تا عمق ۵ متری زمین ادامه یافته و دو منارهی جدید به ارتفاع ۷۰ متر با هلالی زرین به طول ۵ متر بر فراز آنها نصب شده است. پایههای این منارهها نیز تا ۱۷ متر در زمین فرورفتهاند. دولت عربستان برنامههایی برای توسعهی بیشتر حرم شریف با هزینهای حدود ۶۰ میلیون ریال سعودی در دست دارد که در صورت اجرا، مساحت مسجد به دو برابر اندازهی کنونی خواهد رسید.