تعریف و ریشه لغوی
«مَنْعَة» واژه‌ای عربی است که در اصل به معنای عزت، قوت و توانایی دفاع به‌کار می‌رود. این واژه به نیرویی اشاره دارد که شخص به وسیله آن می‌تواند از خود یا دیگران در برابر خطر محافظت کند. در متون لغوی عربی آمده است: «هو فی عز و منعة» یعنی فرد در ارجمندی و قدرت است و پشتیبانانی دارد که از او حمایت می‌کنند.
کاربردهای معنایی
این کلمه گاهی به معنای جمع مانع نیز به‌کار می‌رود؛ یعنی کسان یا چیزهایی که بازدارنده و مانع هستند. همچنین در تعبیر «قوس منعة» به کمانی گفته می‌شود که کشیدن آن دشوار است، زیرا نیاز به قدرت و نیروی بدنی فراوان دارد. از سوی دیگر، وقتی گفته می‌شود «ازال منعة الطائر»، یعنی پرنده آن توانایی مقاومت و بازداشتن را از دست داده است.
جایگاه مفهومی
این واژه در فرهنگ‌های لغت فارسی و عربی همواره با مفاهیمی چون قدرت، بازدارندگی و حمایت همراه است. منعه علاوه بر معنای لغوی، در حوزه اجتماعی نیز بیانگر ارجمندی فردی است که در سایه قوت شخصی یا حمایت اطرافیان، امنیت و احترام خود را حفظ می‌کند. بنابراین این کلمه هم بُعد فردی دارد و هم بُعد جمعی که بر توان دفاع و پایداری دلالت می‌کند.
