متکثره

واژه‌ی متکثرة صفت مؤنث از متکثر است که در زبان فارسی به معنای بسیار، فراوان و پرشمار به کار می‌رود. این اصطلاح در متون کهن فارسی و در قالب ادبیات عربی‌زبان، نشان‌دهنده‌ی کمیت یا کیفیتی است که از تعدادی انبوه یا درجه‌ای بالا برخوردار می‌باشد. کاربرد آن عمدتاً در حوزه‌های ادبی، تاریخی و گاه در متون علمی قدیمی مشهود است. در فرهنگ‌نامه‌های معتبر فارسی، از جمله در یادداشت‌های مرحوم دهخدا، به این واژه اشاره شده و بر مفهوم فراوانی و کثرت آن تأکید گردیده است. از نظر دستوری، این کلمه به شکل صفت نسبی و به صورت مؤنث به کار می‌رود و اغلب برای توصیف اسامی مؤنث در متون عربی و فارسیِ متأثر از این زبان استفاده می‌شود. درک دقیق آن نیازمند توجه به بافت تاریخی و زبانی متن است. امروزه اگرچه کاربرد مستقیم این واژه در فارسی معیار کمتر رواج دارد، اما صورت مذکر آن یعنی متکثر و هم‌خانواده‌های آن مانند تکثیر و کثیر همچنان در قالب‌های ادبی، علمی و مذهبی به‌کار می‌روند. شناخت این قبیل واژگان، به درک بهتر میراث زبانی و فرهنگی و نیز تحلیل دقیق‌تر متون کهن فارسی و عربی کمک شایانی می‌کند.