«هم رکاب» به شخصی گفته میشود که همراه و هممسیر فرد دیگری در حرکت یا سفر باشد. این واژه در اصل به کسی اطلاق میشد که در کنار دیگری سوار بر اسب حرکت میکرد. ریشه این کلمه به زمانهایی بازمیگردد که سفر و حرکت با اسب رایج بود و «هم رکاب» مفهومی از همراهی نزدیک و همزمان را در خود داشت. این واژه در متون ادبی و تاریخی فارسی کاربرد فراوانی دارد و اغلب برای توصیف یاران، همراهان یا همسفران به کار میرود. «هم رکاب» تنها به معنای همراهی فیزیکی نیست، بلکه میتواند به همراهی فکری، اجتماعی یا حتی سیاسی نیز اشاره داشته باشد. در این معنا، فرد در مسیر هدف یا اندیشهای مشترک حضور دارد. این واژه بار معنایی وفاداری و همدلی دارد و نشان میدهد که شخص در کنار دیگری، مسیر را تا پایان ادامه میدهد. به همین دلیل، اغلب برای توصیف روابط نزدیک و پایدار استفاده میشود. در زبان امروزی، اگرچه استفاده محاورهای از «هم رکاب» کمتر شده است، اما همچنان در نوشتههای رسمی، ادبی و رسانهای جایگاه خود را حفظ کرده است.
هم رکاب
لغت نامه دهخدا
هم رکاب. [ هََ رِ ] ( ص مرکب ) دو تن که با هم سواری کنند وبه همراهی یکدیگر به راهی روند. همراه:
معجز عنان کش سخن توست اگرچه دهر
با هر فسرده ای به وفا هم رکاب شد.خاقانی.حیاتش با مسیحا هم رکاب است
صبوحش تا قیامت در حساب است.نظامی.
فرهنگ عمید
۱. دو یا چند سوار که در کنار هم حرکت کنند.
۲. [مجاز] قرین، همنشین.
جمله سازی با هم رکاب
💡 از هر طرف که رایت ما جلوه میکند تایید هم رکاب و ظفر همعنان ماست
💡 شرافتش به ازل بوده همعنان قدم جلالتش به ابد رفته هم رکاب بقا
💡 به رفتن هم رکاب شاه شاپور همی کرد از سخن کوته ره دور
💡 دلْشان به داغ انده و تشویش هم رکاب تنْشان به تاب حسرت و تیمار هم عنان
💡 چند باشم با فراقت هم رکاب و هم عنان چند باشم با خیالت هم وثاق و هم نشین
💡 خامس آل عبا با مرگ امشب هم رکاب زاده مروان دون فردا به نصرت هم عنان
