یعقوب لیث صفاری، مؤسس سلسله صفاریان و اهل سیستان بود. او در ابتدا به حرفه آهنگری مشغول بود و سپس به عنوان رهبر عیاران انتخاب شد. یعقوب با شکست دادن خوارج و طاهریان و فتح مناطقی مانند کرمان و فارس به قدرت دست یافت. او تلاش کرد تا با خلافت عباسی مقابله کند و بغداد را به تصرف درآورد، اما در نبرد با خلیفه شکست خورد و ناچار به عقبنشینی شد. در مسیر بازگشت، بهطور ناگهانی بیمار شد و در نزدیکی دزفول درگذشت. یکی از مهمترین دستاوردهای یعقوب، احیای زبان فارسی بهعنوان زبان رسمی حکومت ایران پس از حدود ۲۰۰ سال بود. آرامگاه یعقوب لیث صفاری، تاریخی از دوره سلجوقی تا قاجار را در خود جای داده است و با توجه به مرمتهای صورتگرفته، قدیمیترین بخش آن به دوران سلجوقی تعلق دارد. اهالی محل روایت میکنند که در گذشته، کتیبهای با خط عربی قدیم بر دیوار گنبد این بنا وجود داشت که نام یعقوب لیث بهوضوح بر آن حک شده بود، اما متأسفانه این کتیبه بعدها توسط افراد ناشناس با اسپری مشکی تخریب شد. این آرامگاه بارها مورد مرمت قرار گرفته و در طول تاریخ از حملات و تخریبهای مختلف در امان مانده است. با توجه به موقعیت تاریخی و اهمیت یعقوب لیث، این آرامگاه همچنان از ارزش فرهنگی و تاریخی بالایی برخوردار است و به عنوان جاذبهای برای بازدید گردشگران و علاقهمندان به تاریخ ایران مورد استفاده قرار میگیرد. امروزه، آرامگاه او با معماری ساده و باستانیاش، به عنوان نمادی از تاریخ و دلاوریهای این سردار بزرگ، همچنان به حیات خود ادامه میدهد و به عنوان یکی از جاذبههای تاریخی استان خوزستان مورد توجه قرار دارد.
یعقوب لیث
لغت نامه دهخدا
جملاتی از کلمه یعقوب لیث
از زمان کشته شدن داریوش سوم واپسین پادشاه هخامنشی در سال ۳۳۱ پیش از میلاد تا سال ۸۶۷ میلادی برابر با ۲۵۴ هجری -سالی که یعقوب لیث به پادشاهی رسید و زبان فارسی دری رسمیت یافت- دورۀ میانۀ زبانهای ایرانی به شمار میآید.