عبارت غرض و مرض در زبان فارسی به معنای انگیزه‌ها و نیات منفی و خصمانه نسبت به کسی یا چیزی است. غرض به معنی هدف یا نیت است، اما وقتی در کنار مرض می‌آید، معمولاً به نیت‌های بدخواهانه، کینه‌توزانه و معاندانه اشاره دارد. مرض در اینجا به معنای بیماری یا عیب درونی است که به صورت استعاری به بدخواهی و کینه تعبیر می‌شود. بنابراین، غرض و مرض یعنی داشتن نیت‌های ناپسند، دشمنی، یا قصد آسیب رساندن به دیگران.
در کاربرد عامیانه و تداولی، این عبارت برای توصیف رفتار افرادی به کار می‌رود که با نظر شخصی خود، بی‌جهت در کار دیگران اشکال‌تراشی می‌کنند، مخالفت بی‌دلیل نشان می‌دهند یا با رفتارهای خصمانه و دشمنانه، قصد دارند به دیگران ضرر برسانند. چنین افرادی نه تنها نظرشان بر اساس حقیقت یا انصاف نیست، بلکه بیشتر از روی کینه، حسادت یا دشمنی عمل می‌کنند.
