زبان تاتی

زبان تاتی ایران، که به تاتی جنوبی نیز معروف است، از گروه زبان‌های ایرانی شاخه شمال غربی به شمار می‌آید. زبان‌های خانواده تاتیک، در کنار دیگر زبان‌های حاشیه دریای مازندران مانند مازندرانی، تالشی، گیلکی و سمنانی، جزو زبان‌های شمال غربی ایران محسوب می‌شوند. بر اساس اعلام یونسکو، زبان تاتی در حال انقراض است. این زبان به دلیل تعلق به گروه زبان‌های ایرانی شمال غربی، شباهت‌های زیادی با زبان‌های گیلکی و مازندرانی و به‌ویژه تالشی دارد. همچنین، تاتی به زبان‌های کردی و اوستایی نیز نزدیک است. این زبان بسیاری از ویژگی‌های آوایی، واژگانی و صرف و نحوی کهن را حفظ کرده است، از جمله تمایز جنس دستوری، ساختار ارگتیو، ماده مجهول، گردش مصوت‌ها و حالت دوگانه فاعلی و غیرفاعلی در اسم. گویش‌های این زبان در گذشته از شمال آذربایجان ایران تا شمال استان خراسان گسترش یافته بود، اما امروزه به تدریج توسط زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی جایگزین شده است. در حال حاضر، تنها در برخی نواحی شمال‌باختری ایران، گویش‌های تاتی باقی مانده‌اند که نشان‌دهنده زبان آذری کهن هستند. می‌توان پراکندگی این گویش‌ها را به جزایری در دریا تشبیه کرد.