جامعۀ روحانیّت مبارز، از تشکل‌های معروف و اثرگذار روحانیان در حوزۀ فعالیت‌های سیاسی ایران به‌شمار می‌رود. نخستین هسته‌های این تشکل در سال ۱۳۵۶، با تأکیدهای مکرّر امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی، بر لزوم هماهنگی میان نیروهای مسلمان در مبارزه با حکومت پهلوی و با حمایت و تشویق استاد مرتضی مطهری شکل گرفت. برنامه‌ریزی برای راه‌پیمایی‌ها، ایراد سخنرانی در مساجد، تهیۀ شعارهای انقلابی و سازماندهی مبارزات ضد رژیم پهلوی، از جمله مأموریت‌های اصلی این نهاد بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این جامعه به‌عنوان تشکلی مذهبی، سیاسی و اجتماعی حضوری فعال و تعیین‌کننده در عرصه‌های گوناگون قانونگذاری، قضایی، سیاستگذاری و اجرایی کشور داشت. این نقش به‌ویژه در دورۀ ده‌سالۀ ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ برجسته‌تر بود. چهره‌هایی همچون مرتضی مطهری، اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، محمدجواد باهنر، محمدرضا مهدوی‌کنی، سیدعلی خامنه‌ای، سیدمحمد بهشتی، محمد یزدی و محمد مفتح از اعضای مؤثر این جامعه در نهادهای انقلابی بودند. پس از محمدرضا مهدوی‌کنی، محمدعلی موحدی کرمانی به سمت دبیرکلی این نهاد منصوب شد.
پیش از این و در پی شکست قیام پانزدهم خرداد سال ۱۳۴۲، روحانیان مبارز دریافتند که یکی از دلایل اصلی ناکامی، فقدان تشکیلات منسجم بوده است؛ ازاین‌رو به ضرورت ایجاد یک تشکل سازمان‌یافته پی بردند. با این حال، در سال‌های بعد نیز نتوانستند ساختار منظمی پدید آورند، اگرچه با برگزاری جلسات هفتگی در منازل شخصی و نیز هدایت فعالیت‌های گسترده در مساجد و تکایا، نقش فعال و مستمری در مبارزه علیه حکومت پهلوی ایفا کردند.
