تقریر

تقریر. [ ت َ ] ( ع مص ) فا اقرار آوردن. ( تاج المصادر بیهقی ). به اقرار آوردن. ( زوزنی ) ( صراح اللغة ) ( منتهی الارب ) ( غیاث اللغات )( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). به اقرار و اعتراف آوردن کسی را. ( از اقرب الموارد ). مقر ساختن کسی را بر حق و اذعان بدان. ( از اقرب الموارد ). || سخن گفتن. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). بیان و قول و شرح و تفصیل و قرائت و تعریف و تعبیر و بیان بلیغ و فصیح وسخن و قدرت در بیان و تکلم. ( ناظم الاطباء ). فرق بین تحریر و تقریر آنست که تحریر بیان معنی به عبارت است. ( از تعریفات جرجانی ): خردمند... چاره نیست از تقریر صدق. ( کلیله و دمنه ). از حقوق پادشاهان بر خدمتکاران گذارد حق نعمت است و تقریر ابواب مناصحت. ( کلیله و دمنه ). و اگر در تقریر محاسن نوبت آن پادشاه دیندار... خوضی و شروعی رود. غرض از ترجمه این کتاب فایت گردد. ( کلیله و دمنه ). اگر در تقریر محاسن این کتاب مجلدات پرداخته شود هنوز حق آن بواجبی گزارده نیاید. ( کلیله و دمنه ). در طی آن مرثیه نامه، تقریر جمله خصال آن زبده رجال مندرج و مندمج است. ( ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 442 ). حالیا بدین تقریر آن بادپیمای آبی بر آتش زد. ( جهانگشای جوینی ). 
ملک را حسن تقریر و وجه تدبیر ادیب موافق آمد. ( گلستان ).
که آن به عادت خویش انبساط نتواند
وزین نیاید تقریر علم با جهال.سعدی.دردمندی من سوخته زار و نزار
ظاهراً حاجت تقریر و بیان اینهمه نیست.حافظ.قلم را آن زبان نبود که سر عشق گوید باز
ورای حد تقریر است شرح آرزومندی.حافظ.ای آنکه به تقریر و بیان دم زنی از عشق 
ما با تو نداریم سخن خیر و سلامت.حافظ. || ریختن شتر ماده کمیز خود را دفعه دفعه. ( از اقرب الموارد ). || آرام دادن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( مجمل اللغة ). قرار دادن. ( زوزنی )( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). قرار و ثبات دادن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || به قرار بردن، یقال: قررت عندالخبر حتی استقر. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || رها کردن عامل را در عمل و ثبات دادن او را. ( از اقرب الموارد ). || و فارسیان بمعنی سخنی که از تغلب و تصرف دیوانی ظاهر شود، استعمال نمایند و این مجاز است. ( آنندراج ): 
سالها عامل دیوان خموشی بودم