واژه «تَملک» از ریشه عربی گرفته شده و در زبان فارسی به معنای به‌دست آوردن مالکیت چیزی است. در مفهوم عام، تملک یعنی اینکه فرد یا نهادی حق قانونی و انحصاری بر مال، زمین، یا هر نوع دارایی پیدا کند، به‌گونه‌ای که بتواند در آن تصرف کند، از آن بهره ببرد یا درباره آن تصمیم بگیرد.
در اصطلاح حقوقی، این اصطلاح به معنای ایجاد حق مالکیت بر مال از راه‌های گوناگون است. این راه‌ها می‌تواند شامل خرید و فروش، ارث، هبه، صلح، حیازت مباحات، یا حتی تصرف قانونی از سوی دولت باشد. به‌عبارت دیگر، هر عملی که موجب انتقال یا ایجاد مالکیت شود، نوعی تملک به شمار می‌آید. قوانین مدنی هر کشور، شرایط و حدود این نوع تصرف و انتقال مالکیت را مشخص می‌کند تا از تجاوز به حقوق دیگران جلوگیری شود.
از دیدگاه اجتماعی و اخلاقی، تملک تنها زمانی مشروع است که با عدالت، قانون و رضایت طرفین همراه باشد. در جوامع امروزی، مرز میان مالکیت شخصی و عمومی اهمیت ویژه‌ای دارد و گاه دولت برای منافع جمعی (مثلاً در طرح‌های عمرانی) می‌تواند اموال خصوصی را با پرداخت بهای عادلانه تملک کند. بنابراین، مفهوم این واژه نه‌تنها جنبه فردی، بلکه بعد اجتماعی و حقوقی گسترده‌ای دارد که توازن میان منافع شخصی و عمومی را برقرار می‌سازد.
