تخته نرد، که به اختصار نرد نیز نامیده می‌شود، بازی‌ای است مشابه شطرنج که در فقه به بررسی احکام آن پرداخته می‌شود. این بازی از یک صفحه و تعدادی مهره تشکیل شده و بیشتر بر پایه شانس استوار است. در متون دینی، نرد غالباً در کنار شطرنج ذکر شده و از آن نهی شده است. روایات نرد را به عنوان یکی از اعمال باطل و مصادیق قمار معرفی کرده‌اند. در فقه، بازی نرد در بخش مکاسب محرمه، تجارت‌های حرام و تحت عنوان ابزارهای قمار مورد بحث قرار می‌گیرد. فقها این بازی را به عنوان ابزاری برای قمار و حرام می‌شمارند. شیخ انصاری حتی اگر نرد را به عنوان ابزار قمار نیز در نظر نگیرد، آن را حرام می‌داند. تخته نرد یکی از قدیمی‌ترین سرگرمی‌هاست که در ایران باستان به وجود آمده و در مجالس دولتمردان و ثروتمندان رواج داشته است. این بازی شامل سی مهره و دو تاس است و برخلاف شطرنج که نیاز به تفکر و استراتژی دارد، بیشتر بر شانس تکیه می‌کند.
تخته نرد
لغت نامه دهخدا
تخته نرد. [ ت َ ت َ / ت ِ ن َ ] ( اِ مرکب ) تخته که بر آن بازی نردبازند. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). اسباب بازی نرد. ( ناظم الاطباء ). ظاهراً درست آن تخت نرد، چنانکه در نسخ قدیمی منوچهری نیز همین گونه آمده است:
نه نرد و نه تخت نرد پیش ما
نه محضر و نه قباله و بنچه.( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ).فلک همچو پیروزگون تخته نردی
ز مرجانْش مهره ز لؤلوش خصلی.منوچهری.منه مهره کز راست بازان معنی
در این تخته نرد آشنایی نیابی.خاقانی.در تخته نرد عشق فتادم به دستخون
مهره بدست و خانه مششدر نکوتر است.خاقانی.ز لعل و زمرد یکی تخته نرد
بساطی ز یاقوت و زر سرخ و زرد.نظامی.خیز و بساط فلکی درنورد
زآنک وفا نیست در این تخته نرد.نظامی.رجوع به تخت و تخته و نرد شود.
فرهنگ معین
فرهنگ فارسی
نرد
ویکی واژه
جملاتی از کلمه تخته نرد
چون مهره بروی تخته نردیم همه گاهی جمعیم و گاه فردیم همه
نمی‌دانم که خواهم باخت یا برد بریزم رو برو بر تخته نرد
به هر عرصه رخش طلب تاختند به هر تخته نرد خرد باختند
