شکلات

(شُ کُ ) [ فر. ] (اِ. ) خمیر نسبتاً سفت شدة شکر و کاکائو و وانیل.

شُکلات
نوعی شیرینی که از کاکائو و شکر به دست می آید و در تهیۀ انواع شیرینی جات در سراسر دنیا به کار می رود. به عبارتی دیگر، شکلات به هر فرآورده ای اطلاق می شود که از دانۀ کاکائو و یا از چربی آن حاصل شود. در قدیم، شکلات را با الهۀ حاصل خیزی مرتبط می دانستند. در امریکای مرکزی، شکلات نوعی کالای لوکس بود و از دانه های کاکائو نیز به عنوان پول استفاده می شد. نخستین بار کریستف کلمب کاکائو را از امریکا به اروپا برد، و خیلی زود این ماده جزو مواد غذایی اروپاییان شد. در آن زمان از شکلات فقط در انواع نوشیدنی ها استفاده می شد. تا قرن ۱۷، شکلات در اروپا مادۀ غذایی گران قیمتی بود که فقط اشراف سلطنتی از آن استفاده می کردند. در قرن ۱۹، اروپاییان روشی اختراع کردند که طی آن شکلات را قلیایی کردند و مزۀ تلخ آن را از بین بردند، و شکلات ها به شکل امروزی آن تهیه شد. گویا جوزف فرای نخستین کسی بوده که در ۱۸۴۷ شکلات های امروزی را عرضه کرده است تا به راحتی قابل خوردن باشد. در ۱۸۶۸ دانیل پیتر، شمع ساز سوئیسی، اولین شکلات شیری را با استفاده از شیرخشک تهیه کرد. این مادۀ غذایی مشهور انواع و اشکال بسیار متنوعی دارد و معمولاً با تغییر در میزان موادتشکیل دهندۀ آن، تغییر می کند. اضافه کردن مواد مختلف به شکلات، کاملاً به سلیقه و ذائقۀ مصرف کنندگان بستگی دارد. معمولاً اسانس نعناع، پرتغال، موز، توت فرنگی را برای طعم دادن به شکلات اضافه می کنند. در شکلات های تخته ای از مغز گردو، فندق، بادام زمینی و جز آن استفاده می شود، و گاهی عسل کارامل، مربا و کشمش نیز در تهیۀ شکلات به کار می رود. بهترین شکلات ها از گران ترین کاکائو، یعنی دانه های درخت کریئلو به دست می آید؛ البته فقط ۱۰ درصد از شکلات ها را با استفاده از آن تهیه می کنند. شکلات حاوی کافئین و تریپتوفان، و محرک اعصاب است. مصرف شکلات برای حیواناتی چون اسب و سگ مضر است و همچون سم در برابر آن ها عمل می کند. یکی از دلایل لذیذبودن شکلات آن است که دمای ذوب آن با درجۀ حرارت بدن انسان یکی است و همین مسئله باعث می شود که شکلات در دهان آب شود. همچنین، با مصرف شکلات هورمونی در خون ترشح می شود که آرامش و حالت خواب آلودگی را در پی دارد. امروزه به سبب استقبال و مصرف روزافزون مردم سراسر جهان از این مادۀ غذایی، صنعت شکلات سازی از صنایع مهم و درآمدزا برای کشورهای تولیدکنندۀ شکلات به شمار می رود.