دیرینه سنگی یا (پالیولیتیک) به دوره‌ای از تاریخ بشر اشاره دارد که حدود 2.6 میلیون سال پیش آغاز و تا حدود 10 هزار سال پیش ادامه داشت. در این دوره، انسان‌ها به شکار و گردآوری غذا می‌پرداختند و ابزارهای سنگی ابتدایی می‌ساختند. زندگی در این زمان به شدت وابسته به محیط طبیعی بود و انسان‌ها برای بقا با مشکلات زیادی مواجه بودند.
دیرینه سنگی به عنوان نخستین مرحله از دوران پیش از تاریخ، شامل زندگی انسان‌های اولیه و توسعه تدریجی فرهنگ و ابزارآلات است. آثار باقیمانده از این دوره، شامل ابزارهای سنگی و نقاشی‌های غار، نشان‌دهنده خلاقیت و توانایی‌های انسانی در آن زمان هستند.
دیدن آن فرخ بخشت فرو شوید ز دل کلفتی کانرا نشوید وصل سد دیرینه بار
دیرینه‌ترین شماری که از باشندگان ابوزیدآباد ادعا شده، 《در سال ۱۲۹۶ هجری قمری، ۸۰۶ تن مرکب از ۲۲۵ مرد، ۲۴۸ زن و ۳۳۳ کودک بوده‌است. 》 اگرچه پیشتر بسیاری از مردمانش در زلزله ویرانگر دوران زند (۲۴ آذر ۱۱۵۷ خورشیدی) از بین رفته بوده‌اند.
اشکفت گا مربوط به دوران فرادیرینه‌سنگی است و در شهرستان ممسنی، بخش مرکزی، دهستان فهلیان، ۵۰۰ متری روستای شاکی، درون دره فرعی واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۷۶۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
واژهٔ کُرد در دوران دیرینه شناسیِ پس از حمله اعراب به ایران به معنای رمه گردانان و کوچ‌نشینان ایرانی‌تبار فلات ایران به کار رفته‌است و معنای قومی ویژه نمی‌داده‌است. از دیدگاهِ گارنیک آساتوریان؛ بر همین پایه، لرها و دیلیمان و بلوچان و مردمان دیگر را جزو کردان شمرده‌اند؛ زیرا واژه کرد به معنی یک گونه شیوه زندگی و نه معنی زبانی بوده‌است.
