کاظمین یکی از شهرهای مهم زیارتی عراق است که آرامگاه دو امام معصوم، امام کاظم(ع) و امام جواد(ع)، در آن قرار دارد. این شهر از نظر اهمیت مذهبی، پس از نجف و کربلا برای شیعیان جایگاه ویژهای دارد. کاظمین در بخش غربی رود دجله و شمال غربی بغداد قرار گرفته است. همچنین تعدادی از علمای بزرگ شیعه مانند شیخ مفید و خواجه نصیرالدین طوسی نیز در این شهر به خاک سپرده شدهاند.
این نام به دلیل وجود دو آرامگاه امامان شیعه، امام موسی کاظم(ع) و امام محمد تقی(ع)، به این شکل انتخاب شده است. این شهر با نامهای دیگری نظیر کاظمیه، بلدة الکاظمی و المشهد الکاظمی نیز شناخته میشود.
از نظر جغرافیایی، کاظمین در مجاورت بغداد واقع شده و به سبب گسترش شهری امروزه بخشی از بغداد به شمار میآید. این شهر در قسمت غربی رود دجله قرار داشته و دارای آبوهوایی نسبتا معتدل است. در برخی از فصول سال مانند بهار، بارندگیهای رگباری در این منطقه رخ میدهد. به همین دلیل، در دوران عباسیان، بغداد و نواحی سرسبز پیرامون آن بهعنوان پایتخت و محل استراحت حاکمان عباسی انتخاب شد.
کاظمین دارای پیشینهای تاریخی طولانی است و قدمت آن به پیش از میلاد مسیح بازمیگردد. در دوران ساسانی، این منطقه باغی متعلق به یکی از شاهان ایرانی به نام تسوج بود که به همین نام شناخته میشد. در جنگ نهروان در سال 37 قمری، به دستور امام علی(ع)، کشتهشدگان جنگ در این منطقه دفن شدند که بعدها به مقبرة الشهداء معروف شد.
در عصر عباسیان، همزمان با گسترش بغداد و انتخاب آن بهعنوان پایتخت، این گورستان با نام شونیزی شناخته میشد. خلیفه منصور دوانیقی این محل را برای دفن بزرگان و اعضای خاندان عباسی اختصاص داد که از آن زمان به مقابر قریش شهرت یافت. بعدها، امام کاظم(ع) به دستور هارون رشید و توسط سندی بن شاهک به شهادت رسید و پیکر مطهر ایشان در گورستان قریش به خاک سپرده شد. پس از دفن ایشان، آرامگاهشان با نام مشهد باب التبن شناخته شد. سپس در سال 220 هجری قمری، امام جواد(ع) نیز در کنار قبر جدشان دفن شدند.