در هنر و ادبیات، به نوع یا گونه‌ای ادبی یا هنری اشاره دارد که ویژگی‌های متمایزکننده‌اش می‌تواند ساختار، درونمایه یا سبک آن باشد. به عنوان مثال، رمان یک ژانر ادبی محسوب می‌شود، در حالی که رمان تاریخی زیرشاخه‌ای از رمان است. وسترن یک گونه ادبی سینمایی است و پوئم سمفونیک نیز گونه ای در موسیقی به شمار می‌رود. در زمینه‌ی هنر، معادل‌های گونه و سنخ نیز برای واژه‌ی ژانر استفاده می‌شوند. در ادبیات، این واژه به منظور دسته‌بندی متون به کار می‌رود. متن‌هایی که ساختار، درونمایه یا سبک مشابهی دارند، در یک ژانر مشخص قرار می‌گیرند. به طور کلی، ادبیات را می‌توان به ژانرهای شعر، نثر، داستانی و غیرداستانی تقسیم کرد.
ژانر
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه آزاد فارسی
(یا: گونه) نوع ادبی یا هنری که وجه افتراقش ممکن است ساختار، درونمایه، یا سبک باشد. مثلاً رمان، یک ژانر ادبی است، و رمان تاریخی در دایرۀ شمول ژانرِ رمان قرار می گیرد. وسترنیک ژانر سینمایی است، و پوئم سمفونیژانری از موسیقی به شمار می رود. لازم به ذکر است که در موضوع هنر، از معادل های «گونه» و نیز «سنخ» برای واژۀ ژانر استفاده می شود.
ژانرهای ادبی. در ادبیات، ژانر برای طبقه بندی متون به کار می رود، و متن هایی با ساختار، درونمایه، یا سبک مشابه، در یک ژانر می گنجند. در کلی ترین حالت، ادبیات را به ژانرهای شعر، نثر، داستانی، و غیرداستانیمی توان تقسیم کرد. ژانر ممکن است بر ساختار اثر (مثل رباعی و قصیده)، درونمایۀ آن (مانند علمی ـ تخیلییا وسترن)، سبک اثر (ازجمله غناییو روایی)، کاربرد آن (همچون مرثیهیا خطابه)، و یا منبع اثر (مثل قصه های عامیانه) دلالت داشته باشد.
ژانرهای هنری. اصطلاح ژانر به طور خاص به نقاشی هایی اطلاق می شود که صحنه هایی آشنا از زندگی روزمره اند. یکی از نخستین استادان نقاشی از صحنه های زندگی روزمره، پیتر بروگلِمهتر بود. زندگی روستایی در هلند در تِنیرسهای پدر و پسر و آدریان بروئوورنیز تأثیر گذاشت. برادران لونَندر فرانسه نیز زندگی روستاییِ قرن ۱۷ را به تصویر کشیدند. هلند معدن نقاشی های زندگی روزمرۀ شهری به قلم یان ورمیر، پیتر دِ هوخ، گابریِل متسو، خرارت تربورخ، یان استن، و دیگران است. ژان باپتیست شاردنزندگی طبقۀ متوسط پاریسی را در قرن ۱۸ به تصویر کشید. ویلیام هوگارتاز خلال این نوع نقاشی به کندوکاو اخلاقی در لایه ای از اجتماع می پردازد. نقاشی های اِدوئار مانه، اوگوست رنوار، و ادگار دگااز زندگی پاریسی نشان می دهند که نقاشی صحنه های زندگی روزمره از نظر زیبایی یا کیفیت، لزوماً نازل تر از نقاشی هایی با موضوع های مهم تر نیست.
جمله سازی با ژانر
اپرای مونته وردی در حقیقت بخش تکامل یافته فرم قبلی این ژانر موسیقی یا همان «اینترمدیا» ها می‌باشد که ترکیبی از درام، موسیقی، رقص، بازیگری و آواز کر هستند.