پهلوی

پهلوی به چندین معنا و مفهوم اشاره دارد که هر یک از آنها بازتابی از تاریخ و فرهنگ ایران باستان است. اولاً، واژه پهلوی به قوم پارت مربوط می‌شود که از اقوام مهم و تأثیرگذار در تاریخ ایران به شمار می‌روند. علاوه بر این، به مفهوم پادشاهی و سلطنت نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، که نشان‌دهنده نظام‌های حکومتی در دوران‌های مختلف است. از سوی دیگر، این واژه به معنای قهرمانی و پهلوانی نیز به کار می‌رود، که به ویژگی‌های نیکو و شجاعت در میان ایرانیان اشاره دارد. همچنین، پهلوی نام خط و زبانی است که در زمان‌های اشکانیان و ساسانیان مورد استفاده قرار می‌گرفت و به عنوان زبان رسمی و فرهنگی آن دوران شناخته می‌شود. در موسیقی قدیم ایران، این واژه به نوعی آهنگ نیز اشاره دارد که در سنت‌های موسیقایی گذشته ریشه دارد. در نهایت، این اصطلاح به نوع خاصی از سکه طلا با نقش پادشاهان پهلوی، که آخرین سلسله پادشاهی ایران را تشکیل می‌دادند، نیز اطلاق می‌شود. این سکه‌ها به عنوان نمادی از قدرت و اعتبار سلطنتی در آن دوران به شمار می‌آیند و گویای تاریخ غنی این سرزمین هستند.

لغت نامه دهخدا

پهلوی. [ پ َ ل َ ] ( ص نسبی ) منسوب به پهله، پارت، پهلوانی. ( جهانگیری ). فهلوی. ( شرفنامه ):
بیامد هم اندر زمان بیدرفش
گرفته بدست آن درفش بنفش
نشسته بر آن باره خسروی
بپوشیده آن جوشن پهلوی.دقیقی ( از شاهنامه فردوسی ).همه کار ایران مر او را سپرد
که او را بدی پهلوی دستبرد.دقیقی.بیاورد پس جامه پهلوی
یکی اسب با آلت خسروی.فردوسی.همه جامه پهلوی کرد چاک
خروشان بسر بر همیریخت خاک.فردوسی.بفرمود پس خلعت خسروی
ز رومی و چینی و از پهلوی.فردوسی.چو نزدیکی شهر ایران رسید [ رستم ]
همه جامه پهلوی بردرید.فردوسی.ز اسب اندرافتاد پیران بخاک
همه جامه پهلوی کرد چاک.فردوسی.زره نیز کرده ببر پهلوی
درفشان سر از مغفر خسروی.فردوسی.همه بارشان دیبه خسروی
ز رومی و چینی و از پهلوی.فردوسی.وزآن پس بدو گفت رستم تویی
که داری برو بازوی پهلوی.فردوسی.درآمد برو پیلتن همچو باد
بکین بازوی پهلوی برگشاد.فردوسی.چو بشنید بابک فروریخت آب
از آن چشم روشن کزو دید خواب
بیاورد پس جامه پهلوی
یکی اسب با آلت خسروی.فردوسی.پرستنده ای سوی در بنگرید
بباغ اندرون چهره جم بدید
جوانی همه پیکرش پهلوی
فروزان ازو فره ایزدی.اسدی.شه ترک ناگه یکی بنگرید
کشاورز مردی تناور بدید
ستاده بدان دشت همچون هیون
بتن همچو کوه و بچهره چو خون
قوی گردن و سینه و بر فراخ
بتن چون درخت و ببازو چو شاخ
بدان پهلوی بازوان دراز
همی شاخ بشکست آن سرفراز.عطائی ( برزونامه ).هستند گاه بخشش و کوشش غلام او
حاتم بزرفشانی و رستم به پهلوی.ابن یمین.و رجوع به پهلوانی شود.
- بیت پهلوی؛ فهلویه. شعر بلحن پهلوی. رجوع به فهلویه شود:
لحن او را من و بیت پهلوی
زخمه رود و سماع خسروی.بندار رازی.- ره پهلوی یا راه پهلوی؛ آهنگی است در موسیقی:
سرایندگان ره پهلوی
ز بس نغمه داده نوا را نوی.نظامی.

فرهنگ معین

(پَ لَ ) (ص نسب. ) ۱ - پارتی، از قوم پارت. ۲ - پادشاهی، سلطنتی. ۳ - پهلوانی، قهرمانی. ۴ - نام خط و زبان ایرانیان در زمان اشکانیان و ساسانیان. ۵ - آهنگی است در موسیقی قدیم. ۶ - نوعی سکة طلا با نقش پادشاهان پهلوی (آخرین سلسلة پادشاهی در ایران ).

فرهنگ عمید

۱. نوعی سکۀ طلا به وزن ۱۳/۸ گرم که در زمان سلسلۀ پهلوی در ایران ضرب می شد.
۲. زبانی از شاخۀ زبان های هندواروپایی که در دورۀ اشکانیان و ساسانیان در ایران رواج داشت.
۳. (اسم ) (موسیقی ) گوشه ای در دستگاه های سه گاه و چهارگاه.
۴. (صفت نسبی ) پارتی، قوم پارت.
۵. (صفت نسبی، منسوب به پهلُو ) [قدیمی] پهلوانی.
۶. (حاصل مصدر ) دلیری، دلاوری.
۷. (اسم ) (موسیقی ) از الحان قدیم ایرانی.
۸. (اسم ) (موسیقی ) گوشه ای در دستگاه های سه گاه و چهارگاه.

فرهنگ فارسی

( بندر ) که سابقاانزلی نامیده میشد شهرستان بندر پهلوی در شمال رشت قرار دارد و مرکز آن بندر پهلوی است که بندریست زیبا در کنار مرداب انزلی بفاصله ۳۶ کیلومتری رشت.جمعیت حوزه بندر پهلوی ۵۵۴۸۱ تن است. منسوب بدان در زبان عامیانه(پهلویجی ) است اکنون انزلی نامیده میشود.
( صفت )منسوب به پهلو۱-پارتیاز قوم پارت: گزین کرد ( سیاوش ) از آن نامداران سوار دلیران جنگی ده و دو هزا. هم از پهلوی پارس کوچ و بلوچ ز گیلان جنگی و دشت سروج. ( شا.بخ ۲ ) ۵۵۸:.۳-خسروی سلطنتی پادشاهی: نشسته بران بار. خسروی بپوشیده آن جوشن پهلوی. ( گرشاسب نامه ) ۳- پهلوانی قهرمانی: زمژگان سرشکش برخ برچکید همه جام. پهلوی بر درید. ( رستم از شنیدن خبر قتل سیاوش. شا. بخ ۴ ) ۲۲۷۸:.۸ - ایرانی: همه ایرجی زاد. پهلوی نه افراسیابی و نه پیغوی. شا. بنقل قزوینی. یاد داشتها ۵ ) ۹۲: ۴- زبان عهد اشکانیان و ساسانیان. ۶- گاه بمعنی لهجه های محلی بکار میرود. ۷- شهری بلدی. یا بیت پهلوی. شعر بلحن پهلوی فهلویه: لحن او را من و بیت پهلوی زخم. رود و سماع خسروی. ( بندار ) یا راه ( ره ) پهلوی. آهنگی است در موسیقی قدیم: سرایند گان ره پهلوی ز بس نغمه داده نوارا نوی. ( نظامی ) یا گلبانگ پهلوی. لحن پهلوی آهنگ پهلوی: بلبل ز شاخ سر و بگلبانگ پهلوی میخواند دوش درس مقامات معنوی. ( حافظ ) یا سروده پهلوی. لحنی است در موسیقی: سرود پهلوی در نال. چنگ فکنده سوز آتش در دل سنگ. یا سنجق پهلوی.علم پهلوانیدرفش قهرمانی: هزار و چهل سنجق پهلوی روان در پی رایت خسروی. ( نظامی )
مسکوکی زرین خاص ایران وزن ناخالص آن ۸/۱۳۵۹۸ گرم و وزن خالص آن ۷/۳۲۲۳۸۲ گرم و قطر آن ۲۲ میلیمتر و عیار آن ۹٠٠ در ۱٠٠٠ می باشد

ویکی واژه

پارتی، نسبت داده شده به قوم پارت. پهلوی ممکن است به‌صورت پهلبی همسان پهلبد بوده ولی در هر دو اصطلاح فوق در دوران رونق ادبیات عرب در ایران حرف ه به آنها افزوده شده است. با این اوصاف هنوز با اصطلاح اصلی یعنی پَلهَ فاصله زیادی دارد، و ظاهرا پله به معنی هی کردن اسب است، بدین منوال مراد از پهلوی همان آریاییان اسب‌پرور و اسب‌سوار است.
پادشاهی، سلطنتی.
پهلوانی، قهرمانی.
نام خط و زبان ایرانیان در زمان اشکانیان و ساسانیان.
آهنگی است در موسیقی قدیم.
نوعی سکه طلا مشهور به سکه پهلوی با نقش شاهان پهلوی اول و دوم (آخرین سلسله پادشاهی در ایران).
پهلوی یا پارسی میانه ریشه زبانهای دری و فارسی امروز است.
پهلو با اضافه.

جمله سازی با پهلوی

تو در پهلوی خویش بشنیده‌ای به گفتار ایشان بگرویده‌ای
بخاک اندرون شد سرش ناپدید همه جامهٔ پهلوی بردرید
فیض سرمستیم از خمخانهٔ دل می رسد همچو موج از پهلوی دریاست دایم بر لبم
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم
فال سنجش فال سنجش فال ارمنی فال ارمنی فال نوستراداموس فال نوستراداموس فال عشق فال عشق