واقعیت مجازی (Virtual Reality یا VR) به تکنولوژی و تجربهای گفته میشود که به کاربران امکان میدهد وارد یک محیط شبیهسازیشده سهبعدی شوند و با آن بهطور تعاملی ارتباط برقرار کنند. در واقعیت مجازی، کاربران میتوانند با استفاده از تجهیزات خاص، مانند عینکهای VR، هدستها، یا کنترلرها، به دنیای مجازی وارد شوند و احساس کنند که در آن محیط حضور دارند.
ویژگیها
محیط شبیهسازیشده: این تکنولوژی به کاربران اجازه میدهد تا در دنیای سهبعدی شبیهسازیشده به گشت و گذار بپردازند. این محیطها میتوانند طبیعی، شهری، فضایی یا حتی خیالی باشند.
تعاملی بودن: کاربران میتوانند با عناصر موجود در محیط مجازی تعامل داشته باشند. این تعامل میتواند شامل حرکت، دستکاری اشیا، و انجام فعالیتهای مختلف باشد.
احساس حضور: واقعیت مجازی سعی میکند احساس حضور در یک محیط واقعی را برای کاربر ایجاد کند. این احساس میتواند از طریق صدا، تصویر و بازخورد حسی (مانند لرزش) تقویت شود.
تجهیزات مورد نیاز
برای تجربه این تکنولوژی، معمولاً به تجهیزات خاصی نیاز است، از جمله:
هدستهای واقعیت مجازی: مانند Oculus Rift، HTC Vive، یا PlayStation VR.
کنترلرها: دستگاههایی که به کاربران اجازه میدهند با محیط مجازی تعامل کنند.
سنسورها: برای ردیابی حرکات کاربر در فضا.
{virtual reality, VR, real-life simulation} [سینما و تلویزیون] تصویری که با استفاده از فنّاوری تعاملی سه بعدی چنان خلق می شود که بیننده یا مخاطب احساس می کند در آن مکانِ بازسازی شده یا تخیلی واقعاً حضور دارد
واقعیت مجازی ( به انگلیسی: Virtual Reality ) به اختصار وی آر ( VR )، نوعی تجربه شبیه سازی شده است که کاملاً مشابه یا متفاوت از دنیای واقعی است. کاربردهای واقعیت مجازی متفاوت است و شامل سرگرمی ( مثلاً بازی های ویدیویی )، آموزش ( مثلاً آموزش پزشکی یا نظامی ) و تجارت ( مثلاً جلسات مجازی ) می شود. انواع متمایز دیگر فناوری به سبک وی آر شامل واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی است که گاهی به عنوان واقعیت توسعه یافته یا XR شناخته می شود.
در حال حاضر، سیستم های استاندارد واقعیت مجازی، هدست های واقعیت مجازی یا محیط های چندگانه برای تولید تصاویر، صداها و سایر احساسات واقعی استفاده می کنند که حضور فیزیکی کاربر را در یک محیط مجازی شبیه سازی می کنند. فردی که از تجهیزات واقعیت مجازی استفاده می کند قادر است به اطراف دنیای مصنوعی نگاه کند، در آن حرکت کند و با ویژگی ها یا موارد ( اجسام ) مجازی تعامل داشته باشد. این افکت معمولاً توسط هدست های واقعیت مجازی متشکل از یک نمایشگر روی سر با یک صفحه نمایش کوچک در جلوی چشم ایجاد می شود، اما می تواند از طریق اتاق هایی با طراحی خاص با چندین صفحه نمایش بزرگ نیز ایجاد شود. واقعیت مجازی معمولاً بازخورد شنیداری و تصویری را در بر می گیرد، اما ممکن است انواع دیگر بازخورد حسی و نیرویی را از طریق فناوری لمسی نیز امکان پذیر کند.
از نیمهٔ قرن ۱۴ میلادی به بعد واژهٔ مجازی به معنای بودن چیزی در مفهوم یا ماهیت هر چند نه در واقعیت یا در حقیقت، وجود داشته است. از سال ۱۹۵۹ واژهٔ مجازی در معنای رایانه ای به کار برده شده اما نه از نظر ساختار فیزیکی بلکه به عنوان یک نرم افزار نمایان شده است.
در سال ۱۹۳۸، آنتونین آرتو، نمایشنامه نویس پیشرو فرانسوی، ماهیت غیر واقعی شخصیت ها و اشیاء در تئاتر را بعنوان اقعیت مجازی در مجموعه ای از مقاله ها با نام تئاتر و همزادش توصیف کرد. در سال ۱۹۵۸ ترجمه انگلیسی این کتاب، به نام تئاتر و همزادش منتشر شد که این نخستین کاربرد اصطلاح «واقعیت مجازی “ منتشر شده می باشد. اصطلاح “ واقعیت مصنوعی “ به وسیله میرون کروگر ابداع شد که از دههٔ ۱۹۷۰ به بعد به کار برده شده است. اصطلاح “واقعیت مجازی “ نخستین بار در زمینهٔ علمی - تخیلی در رمان» Judas Mandala “ در سال ۱۹۸۲ به وسیله دامین برودریک به کار برده شد.
اقتباس گسترده از اصطلاح "virtual reality" در رسانه ها به Jaron Lanier نسبت داده می شود که در اواخر دهه ۱۹۸۰ برخی از اولین سخت افزارهای واقعیت مجازی درجه یک تجاری را تحت نظر شرکت تحقیقاتی VPL طراحی کرد، و فیلم مرد چمن زن در سال ۱۹۹۲ ویژگی های استفاده از سیستم های واقعیت مجازی آن را به نمایش گذاشت.
واقعیت مجازی (virtual reality)
سیستمی که یک یا چند کاربر می توانند با استفاده از آن در محیطی که توسط رایانه شبیه سازی شده است،تعامل کنند. در واقعیت مجازی کاربر با استفاده از دستگاه های مخصوص می تواند با اشیاء طوری کار کند و آن ها را حس نماید که انگار اشیاء واقعی اند. کاربر در نتیجه این تعامل طبیعی احساس می کند که جهان شبیه سازی شده وی را در برگرفته است. محیط های مجازی با استفاده از مدل های ریاضی و برنامه های رایانه ای ساخته می شوند. پیاده سازی واقعیت مجازی به دستگاه های رابط خاصی نیاز دارد و از این نظر با سایر انواع شبیه سازی رایانه ای تفاوت دارد. این دستگاه های رابط، نما ها، اصوات و حس های مختلف جهان مجازی را به کاربر منتقل می کنند و حرکت ها و گفتار های کاربر را نیز به برنامه واقعیت مجازی می فرستند.
تصویری که با استفاده از فنّاوری تعاملی سهبعدی چنان خلق میشود که بیننده یا مخاطب احساس میکند در آن مکانِ بازسازیشده یا تخیلی واقعاً حضور دارد.