نمایشنامه

نمایشنامه. [ ن ُ /ن ِ / ن َ ی ِ م َ / م ِ ] ( اِ مرکب ) پیس تآتر. ( یادداشت مؤلف ). نوشته ای که برای بازی کردن در تماشاخانه تحریر شود و هنرپیشگان از روی آن سخن گویند و حرکات خود را برطبق آن نوشته تنظیم کنند و آن انواع دارد. پیس. ( فرهنگ فارسی معین ).

(نَ یِ مِ ) (اِمر. ) نوشته ای که برای بازی کردن در تماشاخانه تحریر شود، پیس.

نوشته ای که در آن داستانی برای بازی کردن در تئاتر تنظیم شده باشد و هنرپیشگان از روی آن نوشته حرف بزنند و نقش خود را بازی کنند، پیِس.

( اسم ) نوشته ای که برای بازی کردن در تماشاخانه تحریر شود. هنرپیشگان از روی آن سخن گویند و حرکات خود را طبق آن نوشته تنظیم کنند و آن انواع دارد پیس. یا نمایشنامه سینما. سناریو.

{play , drama , theatre} [هنرهای نمایشی] اثری ادبی که برای نمایش بر روی صحنه می نویسند

نمایشنامه، پی یِس ( به فرانسوی: pièce de théâtre ) یا تئاترنوشت به متن قابل نمایشی گفته می شود که در تئاتر یا صحنه ای نمایش محور اجرا می شود. نمایشنامه ها با این که شامل حرکات و جزئیات صحنه هستند؛ اما در قالب گفتگو بین شخصیت ها نیز نوشته می شوند. به نویسندهٔ نمایش نامه «نمایشنامه نویس» می گویند. واژه نمایشنامه گاه به صورت نمایش نامه نیز نوشته می شود.
مکان و زمان رخ دادن حوادث و نیز توضیح دربارهٔ صحنه، قبل از نوشتن متن نمایش اهمیّت دارند. در نمایشنامه حالات چهره ی بازیگر نیز ذکر می شود. هر پرده از نمایش شامل بخش های مختلفی است که ساختار نمایشنامه را تشکیل می دهند.

نمایش نامه (drama)
(یا: درام) گونه ای اثر مکتوب. نمایش نامه تئاتری به قصد اجرا توسط بازیگران برای تماشاچیان نوشته می شود. نمایش نامه منظوم و نمایش نامه منثور را نیز می توان (گاه حتی در اثری واحد) به اجرا درآورد، اما گاهی نمایش نامه فقط برای خواندن نوشته می شود نه برای اجرا. این اصطلاح کلاً، به همۀ نمایش های مربوط به دورۀ سبک های گوناگون، مثل نمایش نامۀ یونانی یا نمایش نامۀ دوران بازگشت، و نیز مجموعه آثار یک نمایش نامه نویس، که برای اجرا نوشته شده است، به کار می رود. نمایش نامه از این نظر از دیگر متون ادبی متمایز است که اثری نمایشی است و امکان قرائت های نامحدود از آن وجود دارد و علاوه بر نویسنده عوامل دیگری نظیر کارگردان، طرّاح، بازیگران، و کارکنان فنی نیز در شکل گیری آن مؤثرند. (← تئاتر؛ کُمدی؛ تراژدی؛ میم؛ پانتومیم). این گونۀ هنری در ایران از قرن ۱۰ق با نمایش نامه های مذهبی سنتی مانند تعزیه، که منظوم بود و متن نوشته شده داشت، و نمایش های طنز مانند بقال بازی، نمایش روحوضی و سیاه بازی رواج یافت. به جز تعزیه، نمایش های دیگر متن دست نویس نداشتند و بازیگران الگوهای استانداردی را دنبال می کردند. نمایش نامه نویسی مدرن ایران از قرن ۱۳ق با آشنایی افراد تحصیل کرده با تئاتر غرب آغاز شد. حاصل این آشنایی ترجمۀ بسیاری از آثار ادبی غرب بود که در حضور افراد خاندان سلطنتی به نمایش درمی آمد. از نخستین آثاری که به فارسی برگردانده شد، گزارش مردم گریز اثر مولیر بود که میرزا حبیب اصفهانی آن را ترجمه کرد.

نوشته‌ای که برای بازی کردن در تماشاخانه تحریر شود؛ پیس.

💡 حضور در فیلم مارتی (۱۹۵۵ ساخته دلبرت من) براساس نمایشنامه از پدی چایفسکی که بی شک خاطره انگیزترین بازی بورگناین در عالم سینما است.

💡 آرتو طریان نمایشنامه «ناپلئون» را که برای براساس زندگی ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه تنظیم کرده بود اجرا کرد. همکاری آرتو طریان و همسرش با «کانون ایران جوان» تا سال ۱۳۰۹ ادامه داشت.

💡 آگوستین اوژن فیلمنامه‌نویس، درام‌نویس و موزیکال‌نویس جامع فرانسوی بود (۲۰/۰۲/۱۸۶۱–۲۴/۱۲/۱۷۹۱). بیشترین شهرت او به خاطر کمال بخشیدن به نمایشنامه‌های دقیقاً صحنه‌سازی شده می‌باشد. این فرمول درام‌نویسی اساس نمایشنامه‌های عمومی (اروپا-م) به مدت بیش از یکصد سال بود.