کلمه مجاهد از ریشه جهاد به معنای تلاش و کوشش در راهی خاص، به ویژه در زمینه‌های دینی، اجتماعی یا سیاسی است. در اصطلاح اسلامی، مجاهد به فردی اطلاق می‌شود که در راه خدا و برای دفاع از دین اسلام و یا مبارزه با ظلم و فساد، تلاش و فداکاری می‌کند.
به طور کلی، مفهوم این کلمه شامل موارد زیر است:
تلاش و کوشش: مجاهد به معنای شخصی است که در راه هدفی مقدس و شریف تلاش می‌کند و از هیچ تلاشی فروگذار نیست.
مبارزه: در بسیاری از موارد، این مبارزه می‌تواند به معنای مبارزه فیزیکی با دشمنان دین یا ظلم باشد، اما همچنین می‌تواند به تلاش‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نیز اشاره کند.
احساس مسئولیت: ایم واژه به معنای فردی است که احساس مسئولیت نسبت به جامعه، دین و ارزش‌ها دارد و برای بهبود وضعیت جامعه و دفاع از آن می‌جنگد.
به عنوان اسم پسرانه
مجاهد همچنین به عنوان یک اسم پسرانه در فرهنگ‌های فارسی‌زبان شناخته می‌شود. این نام به معنای تلاشگر، مبارز و کسی که در راه حق و حقیقت می‌جنگد، است. این اسم به فردی اشاره دارد که ممکن است دارای روحیه‌ای شجاع و با اراده باشد. این اسم می‌تواند احساساتی مانند شجاعت، فداکاری و ایستادگی در برابر مشکلات را تداعی کند و به ویژه برای والدینی که به دنبال نامی با بار معنایی قوی و مثبت برای پسرشان هستند، جذاب است.