واژه متقابل به معنای وجود یک نوع رابطه یا وضعیت دو سویه است که در آن دو طرف یا دو عنصر به طور مستقیم با یکدیگر در ارتباط هستند.
معنای عمومی
در معنای عمومی، این کلمه به رابطهای اشاره دارد که در آن دو طرف به یکدیگر پاسخ میدهند یا تأثیر میگذارند. به عنوان مثال، در یک ارتباط عاطفی یا اجتماعی، اگر یک طرف احساسات یا نظراتی را ابراز کند و طرف دیگر نیز به آن پاسخ دهد، میتوان گفت که این ارتباط متقابل است.
در شطرنج
در بازی شطرنج، وقتی میگوییم دو شاه متقابل هستند، یعنی این دو شاه در یک خط مستقیم (افقی، عمودی یا قطری) قرار دارند و هیچ مهرهای بین آنها نیست. همچنین، تعداد خانههای خالی بین آنها باید عدد فردی باشد.
در زیستشناسی و علوم گیاهی
در این حوزه، متقابل به ویژگیهایی اشاره دارد که در آن دو برگ یا ساختار گیاهی در هر گره از ساقه، در دو طرف آن قرار دارند. به عبارت دیگر، اگر به یک ساقه نگاه کنید، در هر نقطهای که برگها به آن متصل شدهاند، دو برگ در سمت چپ و راست آن وجود دارد.