فانوس دریایی سازهای بلند است که در ساحل یا جزایر ساخته میشود و نور قدرتمندی از خود منتشر میکند. هدف اصلی آن راهنمایی کشتیها و جلوگیری از برخورد آنها با صخرهها، ساحلهای خطرناک یا مناطق کمعمق دریا است.
این بنا معمولاً به شکل برجی استوانهای یا چندضلعی ساخته میشود و در بالای آن چراغی با لنزهای خاص قرار دارد. نور فانوس میتواند به صورت متناوب یا ثابت بتابد تا در فاصلههای دور، ناخدایان بتوانند آن را تشخیص دهند. برخی فانوسها علاوه بر نور، از صدای مهشکن نیز بهره میبرند.
فانوسهای دریایی از دیرباز یکی از مهمترین ابزارهای ایمنی دریانوردی بودهاند. پیش از اختراع فناوریهای نوین مانند رادار و GPS، این سازهها نقش حیاتی در هدایت کشتیها ایفا میکردند. امروزه نیز به عنوان نماد امنیت در دریا و میراث تاریخی، جایگاهی ویژه در فرهنگ و معماری دریایی دارند.