واژه عوام فریب که از ترکیب عوام به معنای مردم، توده‌ها و فریبنده آنکه فریب می‌دهد ساخته شده است، به شخص یا پدیده‌ای اطلاق می‌شود که با اتخاذ روش‌ها و ظواهی دل‌پسند و عامه‌پسند، قصد فریب و گمراه کردن توده‌های مردم را دارد. این اصطلاح، که ریشه در تحلیل رفتار اجتماعی و سیاسی دارد، بیانگر سوءاستفاده از اعتماد عمومی و احساسات یا نیازهای مردم برای رسیدن به اهداف شخصی یا گروهی است. فرهنگ فارسی معین نیز با تعریف آنکه عوام را بفریبد و آنکه مردم را گول زند، بر این ماهیت فریبکارانه و گمراه‌کننده تأکید می‌ورزد.
فرد عوام فریب معمولاً با ظاهرسازی، وعده‌های غیرعملی، یا برجسته‌سازی نقاط قوت و نادیده گرفتن ضعف‌ها، سعی در جلب نظر و اعتماد توده‌ها دارد. این جذابیت ظاهری که مقبول عامه به نظر می‌رسد، در واقع ابزاری است برای پنهان کردن نیات واقعی و فریبنده. چنین فردی با درک عمیقی از روحیات، دغدغه‌ها و حتی کمبودهای مردم، سخنانی را بر زبان می‌آورد که در ظاهر با منافع و خواسته‌های آنان همسو است، اما در باطن، مسیری را به سوی اهداف خود هموار می‌سازد که ممکن است به زیان همان عوام باشد.
کاربرد این اصطلاح غالباً در نقد رفتار افراد یا جریان‌هایی است که با تکیه بر شعارهای عوامانه و جلب توجه سطحی، سعی در کسب قدرت، نفوذ یا منافع مادی دارند. مفهوم عوام فریبی، هشداری است در برابر پذیرش بی‌چون و چرای هر آنچه که ظاهری جذاب و پذیرفتنی برای عموم دارد. این پدیده می‌تواند در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی بروز کند و همواره مستلزم هوشیاری و تحلیل عقلانی مخاطبان برای تمایز میان صداقت و فریبکاری است تا از افتادن در دام این نوع حیلت‌های گمراه‌کننده جلوگیری شود.
عوام‌فریب
لغت نامه دهخدا
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
فرهنگستان زبان و ادب
ویکی واژه
جمله سازی با عوام‌فریب
ز بس که بودم نومید از اولیای امور که جز عوام‌فریبی نداشتند هنر
