ضماد

ضماد. [ ض ِ ] ( ع اِ ) مرهم. ( دهار ) ( زمخشری ). مرهم جراحت. ( مهذب الاسماء ). دارو که بر جراحت نهند. ادویه با مایعی درآمیخته که بر عضوی نهند. دواهای زفت که محتاج به بستن است برخلاف طلاء. دارویی که به آب یا بچیزی رقیق دیگر سرشته بر اندامی پهن کنند، وآن را بهندی لیپ گویند. ( غیاث ). عبارت از چیزی چند غلیظ باشد که بر چیزی بمالند و بر اعضا نهند و ببندند. ( اختیارات بدیعی ). به اصطلاح اطباء، ادویه مطبوخ یا مایع است که قوام آن غلیظ باشد و بر عضو گذارند ودر قرابادین بتفصیل ذکر یافت... ( فهرست مخزن الادویه ). آنچه از غلیظالقوام که مایع و نرم باشد بر عضو بمالند و ببندند اعم از آنکه موم و روغن داشته یا نداشته باشد. هوکش. ملغم. ج، اضمدة، ضمادات: 
تو [ دماوند ] قلب فسرده زمینی 
از درد ورم نموده یک چند
تادرد و ورم فرونشیند
کافور بر آن ضماد کردند.بهار.- ضماداً؛ بطور ضماد. بضماد.
|| رکوی جراحت. ( زمخشری ). آنچه بر جراحت بندند. ( منتهی الارب ). چیزی که بر جراحت بندند. ( منتخب اللغات ). عصابه. ( منتهی الارب ). صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: ضماد، بکسر ضاد و تخفیف میم، نزد پزشکان عبارتست از چند قلم داروئی که با مایعی مخلوط و در هم سازند تا حدّی که نرم شود آنگاه آن شی مخلوط را بر عضو نهند. و فرق بین طلا و ضماد آن است که داروئی که برای طلا بکار برند از ضماد رقیقتر باشد.