دیکتاتور

دیکتاتور. [ ت ُ ] ( فرانسوی، اِ ) خودکامه. خودرأی. مستبد. مطلق العنان. اصلاً عنوان هریک از قضاتی که در روم قدیم در مواقع خطیر و بحرانی برای اداره امور کشور از طرف کنسول ها برای مدت شش ماه با اختیارات فوق العاده انتخاب میشدند. دیکتاتور معاونی با عنوان ماگیستر اکویتوم انتخاب میکرد. انتخاب دیکتاتور از 430 ق.م. معمول شد و در اواخر قرن 3 ق.م. منسوخ شد. «سولا» دوباره آن را بدون قید مدت برقرار کرد. پس از قتل یولیوس قیصر دیکتاتوری رسماً ملغی شد. دیکتاتوریهای معاصر اغلب یا بعنوان رهبر یک حزب یا به کمک پیروان خود از طریق شورش یا کودتا حکومت را بدست میگیرند و یا از طریق قانون اساسی بر سر کار می آیند و بتدریج حکومت دیکتاتوری بوجود می آورند. دیکتاتورها نوعاً به اتکاء یک حزب رسمی و کمک پلیس مخفی و تبلیغات شدید بحکومت ادامه میدهند. ( دائرة المعارف فارسی ).

(تُ ) [ فر. ] (اِ. ) خودرأی، مستبد.

فرمانروای خودسر، شخصی که به عنوان رهبر یک حزب یا از طریق شورش و کودتا زمام امور را در دست گیرد و خودسرانه بر مردم حکومت کند.

فرمانروا، صاحب اختیار، مستبد، خودرای، شخصی
( اسم ) ۱ - خود رای مستبد مطلق العنان. ۲ - فرمانروایی که با قدرت و زور حکومت و افکار و عقاید خود را بر مردم تحمیل میکند.

دیکتاتور یک رهبر سیاسی است که دارای قدرت مطلق است. کشوری که توسط دیکتاتور حکومت می شود دیکتاتوری نامیده می شود. کلمه دیکتاتور برگرفته از عنوان یک کلانتر در جمهوری روم است که در مواقع اضطراری به منظور حکومت بر جمهوری، توسط سنای روم تعیین می شد. 
همچنین دیکتاتور به فرمانروا و در بیش تر موارد پایه گذار یک نظام حکومتی استبدادی اطلاق می شود. معنای این واژه در تعاریف جدید خود در بسیاری از مواقع با بی رحمی و ستم همراه می گردد. دیکتاتور در واژه به معنی «کسی که دیکته می کند» و در اصطلاح، در ابتدا با رویکردی نامنفی در اشاره به مجری یک سازوکار خاصّ حکومتی در روم باستان که دیکتاتور نام داشت و در معنای جدید و در اشاره ای منفی به دیکتاتوری های نوین به معنی «خود رای» و «مطلق العنان» است. در ابتدا عنوان هریک از قضاتی که در روم قدیم در مواقع خطیر و بحرانی برای اداره امور کشور از طرف کنسول ها برای مدت شش ماه با اختیارات فوق العاده انتخاب می شدند دیکتاتور نام داشتند. دیکتاتور معاونی با عنوان ماگیستر اکوئیتوم ( به معنی اربابِ سواران ) انتخاب می کرد. انتخاب دیکتاتور از ۴۳۰ ق. م. معمول شد و در اواخر قرن ۳ ق. م. منسوخ شد. «لوکیوس کورنلیوس سولا» دوباره آن را بدون قید مدت برقرار کرد. پس از قتل ژولیوس سزار دیکتاتوری رسماً ملغی شد. دیکتاتوری های معاصر اغلب یا به عنوان رهبر یک حزب یا به کمک پیروان خود از طریق شورش یا کودتا حکومت را به دست می گیرند یا از طریق قانون اساسی بر سر کار می آیند و به تدریج حکومت دیکتاتوری به وجود می آورند. دیکتاتورها نوعاً به اتکاء یک حزب رسمی و کمک پلیس مخفی و تبلیغات شدید به حکومت ادامه می دهند. ( دائرةالمعارف فارسی ). 

💡 بعد از سرنگونی دیکتاتوری سالازار در سال ۱۹۷۴ ماده ۳۷ قانون اساسی پرتغال سانسور عقاید و اطلاعات را ممنوع می‌سازد.

💡 در ۵۰۱ ق. م، تیتوس لارکیوس به‌عنوان نخستین دیکتاتور و کاسیوس به‌عنوان نخستین ارباب سواران تاریخ روم برگزیده شد.

💡 در سدهٔ بیستم بین دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ بسیاری از کشورهای اروپایی از دموکراسی دست کشیدند. حزب نازی به رهبری آدولف هیتلر در آلمان به قدرت می‌رسد و فاشیست‌ها به رهبری موسولینی بر ایتالیا حکومت می‌کنند. ابتدا بریتانیا و فرانسه کوشیدند با این دیکتاتورهای جنگ‌طلب سازش کنند. اما عاقبت در سال ۱۹۳۹ در برابر تهاجم هیتلر ایستادند و اروپا به جنگ جهانی دوم کشیده شد.

💡 در سال ۲۱۶۶ یک دیکتاتور ظالم و نامیرا به نام وندال سوج دنیا را به تسخیر خود درآورد و تمام مردم را کشت. اکنون استاد زمان و مکان ریپ هانتر بر خلاف نظر مافوق‌هایش، اربابان زمان، سفینه‌ای را برداشته و به سال ۲۰۱۶ (زمان حال) سفر می‌کند و با جمع کردن تیمی از قهرمانان و تبه‌کاران مانع او شود و او را قبل از به قدرت رسیدن بکشد.

💡 سخنرانی محمود احمدی نژاد رئیس‌جمهور ایران در دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک) با اعتراض برخی دانشجویان که عکس‌های وی را آتش زده و شعار 'مرگ بر دیکتاتور' سر داده بودند، به تشنج کشیده شد. بی‌بی‌سی فارسی رادیو فردا

💡 پس از سرنگونی زین‌العابدین بن علی، دیکتاتور پیشین تونس، دولت انتقالی تونس به گروه النهضه اجازه تشکیل حزب را داد و این حزب به سرعت تبدیل به بزرگ‌ترین و سازمان‌یافته‌ترین حزب در تونس شد.