وسیلهای کاربردی است که برای تعمیرات یا تولید محصول به کار میرود، اما در فرایند تولید مصرف نمیشود. به عبارت ساده، وسیلهای برای رسیدن به هدفی خاص است. انواعی که در زمینههای خاصی استفاده میشوند، ممکن است نامهای متفاوتی مانند آلت، ظرف نیز داشته باشند. در تعریفی دیگر، شیئی است که توانایی فرد را برای اصلاح ویژگیهای محیط اطراف یا کمک به انجام کاری خاص، گسترش میدهد. اگرچه بسیاری از حیوانات از ابزارهای ساده استفاده میکنند، اما تنها انسانها از آن ها برای ساخت ابزارهای دیگر بهره میبرند. انواع اولیهی بشر که از موادی مانند سنگ، استخوان و چوب ساخته شده بودند، برای تهیه غذا، شکار، ساخت سلاح، تولید پوشاک و مصنوعات دستی مانند سفال، مفید بودند. انقلاب صنعتی نقطه عطفی در استفاده از آن ها محسوب میشود. خودکارسازی گسترده در قرون ۱۹ و ۲۰ به ابزارها اجازه داد تا با حداقل نظارت انسانی کار کنند و بهرهوری نیروی کار را افزایش دهند. طرفداران نانوتکنولوژی انتظار دارند که با تبدیل شدن ابزارها به ابعاد میکروسکوپی، تعداد و تنوع آن ها افزایشی مشابه دوران انقلاب صنعتی داشته باشد.

ابزار
لغت نامه دهخدا
ابزار. [ اَ ] ( اِخ ) نام قریه ای به دوفرسنگی نیشابور، و جماعتی از اهل علم منسوب بدین قریه اند.
ابزار. [ اُ ] ( اِ ) گیاهی است ساقش نازک و شکننده و در انتهای ساق برگ ها بهم پیچیده به جای گل و در بهار دربلاد بارده و جاهای سایه و مکانی که نمناک باشد و مواضعی که آب مدتی در او ایستاده باشد روید و در بغداد و موصل او را در شیر پخته میخورند. با اندک تلخی و تندی است و در صورت شبیه بهلیون. در دوم گرم و مشهی ودیرهضم و عصاره اش جهت اورام رخوه و مرکبه نافع و چون در آب نمک بخیسانند تا تلخی و تندی او زائل شود بغایت محرک باه و مصلحش به جهت رفع ثقل او نعناع و شونیز و کرویا است. ( تحفه ). و صاحب تحفه این کلمه را باردیگر ضبط کرده و گوید بلغت شام گیاه سورنجان است.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. نوار باریک برجسته یا گود زینتی حاشیۀ چیزهایی از قبیل گچ بری، چوب، و مانند آن.
۳. واسطه برای دستیابی به هدف.
۴. دستگاه یا وسیله ای که برای کارهای صنعتی به کار می رود.
۵. [قدیمی] = ادویه
فرهنگ فارسی
ادات آلت دیگ افزار
فرهنگستان زبان و ادب
[رایانه و فنّاوری اطلاعات، علوم مهندسی، مهندسی مخابرات] ← افزاره
دانشنامه عمومی
ابزارهای اولیه بشر که از موادی مانند سنگ، استخوان و چوب ساخته شده بودند، برای تهیه غذا، شکار، ساخت سلاح، تولید پوشاک و مصنوعات مفید و صنایع دستی مانند سفال استفاده می شد.
انقلاب صنعتی نقطه عطف استفاده از ابزارها است. خودکارسازی گسترده در قرن های ۱۹ و ۲۰ به ابزارها اجازه داد تا با حداقل نظارت انسانی کار کنند و بهره وری نیروی کار انسانی را افزایش دهند. طرفداران نانوتکنولوژی انتظار دارند که با تبدیل شدن ابزارها به اندازه میکروسکوپی تعداد و تنوع ابزار افزایش مشابه دوران انقلاب صنعتی داشته باشد.
ابزار (فیلم ۱۹۹۸). ابزار یا ساز ( به انگلیسی: Saaz ) فیلمی هندی محصول سال ۱۹۹۸ و به کارگردانی سای پارانجپی است. در این فیلم بازیگرانی همچون شبانه اعظمی، آریونا ایرانی، ذاکر حسین، راغوبیر یاداو و پاریکشیت سهنی ایفای نقش کرده اند.
ویکی واژه
افزار، آلت، وسیله، مایه.
آن چه از ادویه که برای خوشبو کردن در غذا ریزند مانند: فلفل، زردچوبه و دارچین.
نوار باریک گچ بری در قسمت بالای دیوار و نزدیک سقف یا در هر جای سطح آن.
نقش تزیینی برجسته یا فرورفته روی چوب.
ادات آلت ديگ افزار
----
. ياديگ ابزار. آنچه بدان طعام خوشبو کنند.3 - کشو که زير سقف از گچ بر گيلوئي کنند. يا ابزارهاي دستي. ابزارها و آلت هايي که در کارهاي دستي بکار ميرود.

جمله سازی با ابزار
من مفتقر سودا زده ام اینست متاعم و ابزارم
چنین گفت اسپهبد نامدار که آرید معمار و ابزار کار
قوهٔ حافظه با این ابزار می کند کار به لیل و به نهار