«ایستگاه فضایی» سازهای بزرگ و پیشرفته است که در مدار زمین یا دیگر اجرام آسمانی قرار میگیرد و برای سکونت، تحقیق و انجام مأموریتهای علمی در فضا طراحی شده است. این واژه معادل فارسی «space station» است و به محیطی اشاره دارد که فضانوردان میتوانند برای مدتهای طولانی در آن زندگی و کار کنند. ایستگاه فضایی معمولاً دارای بخشهای مختلفی مانند محل اقامت، آزمایشگاه، تجهیزات ارتباطی و سامانههای پشتیبانی حیات است. این سازه برخلاف فضاپیما، برای سفر طولانی طراحی نمیشود بلکه در مدار ثابت باقی میماند و فضاپیماها به آن رفتوآمد میکنند. مأموریتهای پژوهشی مانند بررسی شرایط بیوزنی، مطالعه بدن انسان در فضا و آزمایشهای علمی در محیط بدون جاذبه در ایستگاه فضایی انجام میشود. مشهورترین نمونه آن «ایستگاه فضایی بینالمللی» است که حاصل همکاری چندین کشور است. این ایستگاهها نماد پیشرفت فناوری بشر در کاوش فضایی محسوب میشوند. همچنین نقش مهمی در توسعه علوم فضایی، زیستفضا، و مهندسی پیشرفته دارند.
ایستگاه فضایی
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
تاریخچهٔ ساخت و توسعهٔ ایستگاه های فضایی به زمان جنگ سرد و اوج رقابت های فضایی بازمی گردد. زمانی که راکت ساترن ۵ توسط آمریکا و به دست دکتر ورنر فون براون و گروهش توسعه داده می شد، این مهندس آلمانی همواره ایدهٔ ساخت اقامت گاهی فضایی را در سر می پروراند. در همان سال ها هنرمندان برای آن که بتوانند این ایده را به شکلی بهتر برای مردم توضیح دهند، آثاری سینمایی خلق کردند که در آن ها ایستگاه های فضایی به تصویر کشیده شده بودند. این ایستگاه ها به شکل دایره ای و چرخان بودند؛ زیرا در حالت فرضی، باید با چرخش خود، گرانش مصنوعی ایجاد می کردند. در این آثار سینمایی، مردمان بسیاری به ایستگاه سفر می کردند و در آنجا کسب وکار به راه انداخته بودند؛ سفینه ها نیز همچون کشتی هایی که در بندر پهلو می گیرند، به سمت ایستگاه حرکت می کردند. به تازگی مشابه چنین ایده ای در فیلم الیسیوم ( Elysium ) به تصویر کشیده شد.
این ایستگاه ها همچون هتل های بین راهی بودند و انسان ها می توانستند از آنجا به سمت ماه یا مریخ نیز حرکت کنند. این ایده بسیار فرازمانی بود؛ اما دقیقاً همان چیزی بود که دکتر براون در ذهن داشت. این ایده با وجود پیشرفت های امروزه نیز قابل اجرا نیست؛ اما دانشمندان توانسته اند ایدهٔ اصلی ساخت ایستگاه فضایی را عملی کنند و این کار برای نخستین بار توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شد. نخستین ایستگاه فضایی، در سال ۱۹۷۱ به فضا پرتاب شد و از آن زمان به بعد، آمریکا و شوروی همواره ایستگاه یا ایستگاه هایی در مدار داشته اند. نخستین ایستگاهی که در مدار زمین قرار گرفت، ایستگاه فضایی سالیوت ( Салю́т ) بود که یک پروژهٔ علمی نظامی به شمار می رفت و شوروی حساسیت بسیاری روی آن داشت و سعی می کرد جزئیاتی از آن فاش نشود و در اختیار آمریکایی ها قرار نگیرد. ایستگاه فضایی بین المللی در خود فضانوردانی را جا داده است. در آنجا فضانوردان به کارهای خود رسیدگی می کنند و مجبور هستند تا در ایستگاه فضایی کار کنند پس از ایستگاه فضایی سالیوت، حال نوبت به آمریکایی ها رسیده بود تا به این عرصه وارد شوند. اسکای لب، نخستین ایستگاه فضایی آمریکا در مدار زمین بود که در سال ۱۹۷۳ میلادی توسط راکت ساترن ۵ به یک باره به فضا ارسال شد. ایستگاه سالیوت یک پروژهٔ چندگانه بود که نخستین آن ها، سالیوت ۱ نام داشت و در واقع این ایستگاه ترکیبی از سیستم فضاپیماهای آلماز و سایوز بود. آلماز، سیستمی نظامی بود که برای اهداف فضایی توسط وزارت دفاع شوروی طراحی شده بود؛ اما بعدها نوع کاربری آن تغییر کرد و به بخشی از ایستگاه سالیوت ۱ تبدیل شد.
دانشنامه آزاد فارسی
سازه ای بزرگ و طرّاحی شده برای اقامت بلندمدت انسان در فضا. از ایستگاه های فضایی برای رصدهای اخترشناسی، نقشه برداری از زمین، و همچنین، بررسی های زیست شناختی و فرآوری مواد در شرایط بی وزنیاستفاده می کنند. سالیوت۱ شوروی (۱۹۷۱) نخستین ایستگاه فضایی بود. در ۱۹۷۳، ناسا اسکای لبرا به فضا فرستاد. هستۀ اصلی ایستگاه فضایی میرشوروی در ۱۹۸۶ پرتاب شد. در ۱۹۹۸، نخستین بخش ایستگاه فضایی بین المللی به فضا پرتاب شد که آن را امریکا، روسیه، و چهارده کشور دیگر مشترکاً ساختند.
ویکی واژه
جمله سازی با ایستگاه فضایی
تلستار ۱۸ در ۹ نوامبر ۲۰۱۷ توسط لیونل مسی در مسکو ارائه شد. رونالدو فوتبالیست بازنشسته برزیلی با معرفی یک تلاستار ۱۸ که در مارس ۲۰۱۸ به فضا برای خدمه ایستگاه فضایی بینالمللی فرستادهشد، جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ را افتتاح کرد؛ این توپ در ماه ژوئن به زمین بازگشت.
در ۱۵ نوامبر ۲۰۲۰ ناسا برای بار دوم با بهکارگیری فضاپیمایی که اسپیساکس آن را ساختهاست، سه فضانورد آمریکایی مایکل هاپکینز، ویکتور گلاور و شنون واکر، و یک فضانورد ژاپنی، سوئیچی ناگوچی را از از مرکز فضایی کندی در ایالت فلوریدا برای یک مأموریت ششماهه به سوی ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاد.
سازمان فضایی ژاپن نیز به مانند همتای اروپایی خود، آزمایشگاه فضایی کیبو را به عنوان آزمایشگاه مداری مستقل طراحی کرده بود. آن طرح نیز مانند طرح کلمبوس تبدیل به یکی از بخشهای ایستگاه فضایی بینالمللی شد.
ایستگاه فضایی بینالمللی پس از تکمیل دارای ۱۴ بخش خواهد بود که دارای فشار هوا و مناسب برای زندگی و کار انسان هستند. کل این مجموعه فضای مفیدی معادل ۱۲۰۰ متر مکعب فراهم خواهد آورد. این بخشها شامل چندین آزمایشگاه، بخشهای ویژه اتصال، محفظههای هوایی و واحدهای مسکونی هستند. بخشهای ایستگاه فضایی بینالمللی به وسیلهٔ شاتل فضایی، پروتون یا موشک سایوز به مدار زمین فرستاده میشوند.
