استیضاح

استیضاح در زبان فارسی به معنای پرسش یا سؤال از یک مقام مسئول در زمینه‌های سیاسی و قانونی است. این واژه به فرآیند قانونی اشاره دارد که در آن نمایندگان یک مجلس یا نهاد قانونی از یک مقام دولتی (مانند وزیر یا رئیس‌جمهور) درباره عملکرد و تصمیمات او سؤال می‌کنند.

در واقع، استیضاح به عنوان یک ابزار نظارتی برای ارزیابی و بررسی عملکرد مقامات دولتی و پاسخ‌گویی آنها به نمایندگان مردم عمل می‌کند. اگر نمایندگان به این نتیجه برسند که مقام مورد نظر در انجام وظایف خود کوتاهی کرده یا تخلفاتی داشته، ممکن است اقدام به استیضاح او کنند که می‌تواند منجر به برکناری آن مقام شود.

فرهنگ معین

( اِ ) [ ع. ] ۱ - (مص م. ) توضیح خواستن. ۲ - (اِمص. ) کاوش، بازخواست. ۳ - توضیح خواستن نمایندگان مجلس از وزیری در مورد مطالبی.

فرهنگ عمید

۱. توضیح خواستن، خواستار آشکار کردن مطلبی شدن.
۲. (سیاسی ) توضیح خواستن گروهی از نمایندگان مجلس از یکی از وزیران یا رئیس دولت.

فرهنگ فارسی

۱ - ( مصدر ) طلب وضوح کردن واپرسیدن باز خواستن. ۲ - ( اسم ) کاوش باز خواست. ۳ - ( مصدر ) نیک نگریستن ژرف دیدن باریک نگریستن. ۴ - پرسش نمایند. مجلس از وزیر دربار. مطلبی که پس از جواب وزیر باید برای هیئت وزیران رائ ی اعتماد گرفت. جمع: استیضاحات.

دانشنامه آزاد فارسی

اِستیضاح
(در لغت به معنی توضیح خواستن) در اصطلاح حقوق، حق مجلس به خواستن یکی از وزرا یا هیئت وزیران یا رئیس جمهور برای حضور در مجلس و توضیح خواستن دربارۀ موضوعی مشخص. یکی از حقوق مجلس، عبارت است از نظارت بر حسن عملکرد دولت به ویژه از حیث اجرای قوانین. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دو روش برای اعمال این نظارت پیش بینی کرده است: سؤال و استیضاح. در مورد حق سؤال کردن، اصل ۸۸ قانون اساسی می گوید: «در هر مورد که حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رئیس جمهور، یا هر یک از نمایندگان از وزیر مسئول، دربارۀ یکی از وظایف آنان سؤال کند، رئیس جمهور یا وزیر مربوط موظف است در مجلس حاضر شود و به سؤال جواب دهد...». استیضاح، روش شدیدتر و مهم تری است. آثار سیاسی و حقوقی وسیع تری دارد که ممکن است به عزل وزیر مورد استیضاح یا حتی رئیس جمهور منتهی شود. اصل ۸۹ قانون اساسی. دو نوع استیضاح را، برحسب مقام اجرایی، پیش بینی کرده است: استیضاح هیئت وزیران یا هر یک از وزرا، و استیضاح رئیس جمهور. برای استیضاح هر یک از وزراء یا هیئت وزیران، طرح استیضاح باید به امضای حداقل ده نفر از نمایندگان برسد و هیئت وزیران یا وزیر مورد استیضاح باید ظرف مدت دَه روز، در مجلس حاضر شده و پاسخ دهد و از مجلس رأی اعتماد بخواهد؛ درصورتی که مجلس رأی اعتماد ندهد، هیئت وزیران یا وزیر مربوط عزل می شود. اما برای استیضاح رئیس جمهور نظر به اهمیت آن، استیضاح باید به امضای حداقل یک سوم نمایندگان مجلس برسد تا قابل طرح باشد و رئیس جمهور یک ماه مهلت دارد که با حضور در مجلس به آن پاسخ دهد. درصورتی که دوسوم نمایندگان نسبت به عدم کفایت رئیس جمهور رأی دهند، موضوع به اطلاع رهبری می رسد تا در اجرای اصل ۱۱۰ (بند ده) قانون اساسی، چنان که مصالح کشور اقتضا کند، او را عزل کند. موضوع استیضاح هیئت وزیران یا هر یک از وزرا، محدودیتی ندارد و می تواند ناظر به کلیۀ امور تحت نظارت و وظیفۀ ایشان باشد. اما دربارۀ استیضاح رئیس جمهور، بند دو اصل ۸۹ قانون اساسی موضوع را محدود به اجرای وظایف مدیریت قوۀ مجریه و ادارۀ امور اجرایی کشور کرده است که ملاک آن کفایت یا عدم کفایت است.

ویکی واژه

توضیح خواستن.
کاوش، بازخواست.
توضیح خواستن نمایندگان مجلس از وزیری در مورد مطالبی.

جملاتی از کلمه استیضاح

در این جلسه بارها به موضوع «تحویل ۷۵ خودرو شاسی‌بلند به نمایندگان برای انصراف از استیضاح» هم اشاره شد و فاطمی‌امین بار دیگر آن را «کذب» خواند.
علی باقری (دانشگاه امام خمینی قزوین)، علیرضا بایایی (دانشگاه پلی تکنیک که استیضاح شد)، فاطمه حقیقت جو (دانشگاه تربیت معلم)، فاضل عبیات (دانشگاه پلی تکنیک)، حسن مقدس (دانشگاه پلی تکنیک)، جهانبخش خانجانی (دانشگاه تبریز)، بهلولی (دانشگاه تهران)، حسین بیغم (دانشگاه شهید بهشتی)، طالقانی (دانشگاه همدان)
به گزارش خبرگزاری مهر، فرجی دانا برای کسب پشتیبانی فراکسیون اکثریت مجلس یعنی فراکسیون رهروان ولایت، با عزل دو معاونش ۱۰ روز پس از طرح استیضاح در جلسه علنی موافقت کرده بود. به ادعای این خبرگزاری وی تصمیم داشت دست به یک معامله سیاسی بزند و متن استعفای دو معاونش را در سایت وزارت علوم قرار دهد.
روند استیضاح در ایالات متحده آمریکا قانونی است که بر طبق قانون اساسی ایالات متحده آمریکا پیش‌بینی شده‌است.
اظهارات خانم پلوسی در حالی است که سنای آمریکا چهارشنبه غروب در آخرین روز بررسی استیضاح پرزیدنت ترامپ رای‌گیری کرد و او را از دو اتهام «سوءاستفاده از قدرت» و «جلوگیری از فعالیت کنگره» تبرئه کرد.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم